«هرگز نشه فراموش، لامپ اضافی خاموش!» این شعار را نسل دهه 60 و 70 خوب به خاطر دارند، یک پیرمرد خوشرو که با لباس قرمز و زرد در صفحه تلویزیون‌های رنگی ظاهر می‌شد و با شعر و آهنگ خانواده‌ها را به کمتر کردن مصرف برق تشویق می‌کرد. این شعار هنوز هم ملکه ذهن نسل دهه 60 و 70 است. بابا برقی نماینده شرکت توانیر بود و همیشه در انتهای صحبت‌هایش تاکید می‌کرد و می‌گفت: «حرف‌های بابابرقی یه هشدار جدیه»، این تبلیغ که توسط شرکت توانیر تهیه شده بود در آن سال‌ها بسیار موثر بود و مردم لامپ‌های اضافی را که بیشتر لامپ رشته‌ای بودند خاموش می‌کردند. با گسترش آپارتمان‌نشینی و استفاده از لامپ و روشنایی در راهروها و مشاعات و هزینه‌های آن و البته کم کردن مصرف انرژی انواع چراغ سنسور دار دیواری و چراغ سقفی سنسور دار به بازار آمد که یکی از انواع لامپ گازی در آنها استفاده می‌شود. این روزها در راهرو، پارکینگ، سرویس بهداشتی عمومی و … اکثر آپارتمان‌ها سنسور چشمی نصب شده و مصرف برق مشاعات را تا حد چشمگیری کاهش داده است.
لامپ گازی و چراغ سنسور دار در امروز
لامپ رشته‌ای قدیمی را اکثر افراد به خاطر دارند. لامپ رشته‌ای با حباب شیشه‌ای و رشته‌های نازکی که در بعضی مدل‌های آن مشخص بود و در بعضی مدل‌ها رشته‌های نازک آن دیده نمی‌شد. زمانی که برق در خانه‌های ایرانی مورد استفاده قرار گفت، لامپ رشته‌ای قدیمی تنها مدلی بود که در بازار موجود بود و به تبع تنها انتخاب افراد برای استفاده و روشنایی بود.
لامپ رشته‌ای قدیمی نور کم‌جان و عمر کوتاهی داشت. بعد از لامپ رشته‌ای، لامپ‌های کم‌مصرف و بعد از آن انواع لامپ گازی به بازار آمد. لامپ کم‌مصرف نسبت به لامپ رشته‌ای عمر طولانی‌تری دارد و نور خوبی را نیز به محیط می‌بخشد. با ورود لامپ کم‌مصرف و لامپ گازی، استفاده از لامپ رشته‌ای قدیمی به دلیل عمر کوتاه و مصرف انرژی زیاد منسوخ شد. امروزه لامپ رشته‌ای در کمتر جایی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
در ساختمان‌ها و برج باغ‌ها که روشنایی فضا مهم است از انواع لامپ گازی برای روشنایی محیط استفاده می‌کنند. لامپ گازی مصرف پایینی دارد و برای روشنایی در این فضاها مناسب و مقرون به صرفه است.
|
در ساختمان‌ها و برج باغ‌ها که روشنایی فضا مهم است از انواع لامپ گازی برای روشنایی محیط استفاده می‌کنند. لامپ گازی مصرف پایینی دارد و برای روشنایی در این فضاها مناسب و مقرون به صرفه است. |
تعریف لامپ گازی
لامپ گازی یا تخلیه گازی که در اصطلاح تخلیه با گاز پرفشار هم می‌گویند. لامپ گازی مدلی است که توسط گذر الکترون‌های پرانرژی از داخل گاز باعث به وجود آمدن نور و روشنایی می‌شوند. الکترون‌ها به اتم‌های خنثی داخل گاز اصابت می‌کنند و موجب تحریک آنها می‌شوند و به اصطلاح، گاز برانگیخته می‌شود. لامپ گازی شامل شیشه یا سیلیکایی است که توسط دو الکترود فلزی که از طریق گاز از هم جدا شده‌اند، پوشش داده شده است. گازهای مورد استفاده در انواع لامپ گازی شامل نئون، آرگون، زنون، سدیم، متال هالاید و جیوه است که اساس کار لامپ گازی است.
لامپ گازی به منظور تولید میزان زیادی نور به وسیله یک منبع نوری فشرده ساخته شده و طول عمر زیادی دارند. معمولا از این لامپ ها برای روشنایی خیابان‌ها و پارک‌ها و محیط‌های بسته بزرگ مثل ورزشگاه‌ها و کارخانه‌ها و البته در صنعت ساختمان‌سازی برای روشنایی قسمت‌هایی از ساختمان مثل پارکینگ‌ها و فضای بیرونی برج باغ‌ها استفاده می‌شود. مصرف انرژی در لامپ گازی بهینه است و حجم نوری بین ۵۰ الی ۱۰۰ لومن بر وات، نور تولید می‌کنند.
|
در همین رابطه بخوانید: |
لامپ گازی با توجه به تولید نور مرئی به دو دسته تقسیم می‌شود:
- لامپ گازی که مستقیم نور مرئی تولید می‌کند، مانند لامپ بخار جیوه و لامپ بخار سدیم
- لامپ گازی که نور تولیدی آنها نامرئی است و برای تولید نور مرئی در آنها از تحریک یک جسم فلورسنت استفاده می‌شود. نمونه رایج این مدل لامپ گازی لامپ مهتابی است.
لامپ گازی با توجه به فشار گاز داخل این لامپ‌ها به دو دسته تقسیم می‌شوند:
- کم‌فشار، شامل لامپ‌های فلورسنت، فلورسنت فشرده (کم‌مصرف) و سدیمی کم‌فشار
- پرفشار، شامل لامپ جیوه‌ای پرفشار، متال هالید و سدیمی پرفشار
|
در همین رابطه بخوانید: |
در تولید لامپ گازی با توجه به کاربرد، دمای رنگ نور و CRI مورد نیاز، مواد مختلفی در حباب استوانه‌ای یا بیضی شکل لامپ گازی استفاده می‌شود:
- بخار جیوه
- متال هالید
- سرامیک متال هالید
- بخار سدیم
- زنون
اولین لامپ گازی که به تولید انبوه رسید، لامپ گازی بخار جیوه بود که در ابتدا نوری مابین سبز و آبی تولید می‌کرد. اما در مدل های جدیدتر نور ملایم مایل به سفید تولید می‌شود. لامپ گازی مدل متال هالید و متال هالید سرامیکی نور سفید طبیعی تولید می‌کنند و برای فضاهایی که احتیاج به نور طبیعی مورد نیاز است، استفاده می‌شود.
|
لامپ گازی به منظور تولید میزان زیادی نور به وسیله یک منبع نوری فشرده ساخته شده و طول عمر زیادی دارند. معمولا از این لامپ ها برای روشنایی خیابان‌ها و پارک‌ها و محیط‌های بسته بزرگ مثل ورزشگاه‌ها و کارخانه‌ها و البته در صنعت ساختمان‌سازی برای روشنایی قسمت‌هایی از ساختمان مثل پارکینگ‌ها و فضای بیرونی برج باغ‌ها استفاده می‌شود. |
چراغ سنسور دار مقرون به صرفه
چراغ سنسور دار چند سالی است که به بازار آمده و در بیشتر آپارتمان‌ها و اماکن عمومی مورد استفاده قرار می‌گیرد و استفاده از چراغ سنسور دار یا چراغ هوشمند باعث کاهش مصرف انرژی شده و هزینه‌ها را تا حد زیادی نیز کاهش می‌دهد. قبل‌تر که استفاده از چراغ سنسور دار مرسوم نبود، فراموش کردن خاموش کردن برق مشاعات ساختمان یک معضل بود. افراد فراموش می‌کردند که برق اهرو یا پارکینگ را هنگام خروج خاموش کنند.
نسل اول چراغ سنسوردار که در پارکینگ و راه‌پله استفاده می‌شد، تایمر داشت. به این صورت که بعد از زدن شستی، چراغ روشن می‌شود و بعد از زمان مشخصی به صورت اتوماتیک چراغ راهپلهها خاموش می‌شود. به این ترتیب در مصرف برق صرفه‌جویی می‌شود. در آپارتمان‌های قدیمی‌تر از چراغ زمان‌دار به جای چراغ سنسوردار استفاده می‌کنند.
معمولا در آپارتمان‌ها برای روشنایی پاگرد و راهپلهها از چراغ سقفی سنسور دار و برای روشنایی پارکینگ و لابی و … از چراغ سنسور دار دیواری استفاده می‌شود. چراغ سقفی سنسور دار و چراغ سنسور دار دیواری مصرف انرژی را در مشاعات تا حد زیادی کاهش داده است.
چراغ سنسور دار دیواری که برای روشنایی محیط راه‌پله و پاگرد در آپارتمان‌ها و برج‌ها و حتی ساختمان‌های اداری مورد استفاده قرار می‌گیرد بدون دخالت انسان و زدن کلید تامین می‌شود. عملکرد چراغ سقفی سنسور دار نیز به همین شکل عمل می‌کند.
از چراغ سنسور دار برای روشنایی فضای سبز در آپارتمان‌ها و برج باغ‌ها نیز استفاده می‌شود. علاوه‌بر مجتمع‌های مسکونی، پارکینگ مجتمع‌های تجاری و اداری نیز از طریق چراغ سنسور دار دیواری تامین می‌شود که باعث کم کردن مصرف برق و در نتیجه کاهش هزینه‌ها شده است.
|
در همین رابطه بخوانید: |
سنسور مورد استفاده در چراغ سنسور دار دیواری و سقفی
سنسور وسیله‌ای است که کنترل روشنایی در انواع چراغ‌های سنسور دار به عهده دارد. چراغ سقفی سنسور دار و چراغ سنسور دار دیواری به سنسور چشمی مجهز است و روشنایی محیطی که در آن قرار گرفته تامین می‌کند. سنسوری که برای کنترل روشنایی فضاهای سبز و دیگر فضاهای باز که در چراغ سنسور دار دیواری استفاده می‌شود، فتوسل است که به وسیله نور تحریک می‌شود. در چراغ هوشمند که در آن فتوسل به کار رفته با تغییر روز و شب، لامپ روشن و خاموش می‌شود، در با نور تحریک می‌شوند. به همین دلیل از این سنسور چشمی برای تامین روشنایی فضاهای باز استفاده می‌شود.
سنسور چشمی که در چراغ سقفی سنسور دار و چراغ سنسوردار دیواری در پارکینگ و راهپلهها مورد استفاده قرار می‌گیرد، با حرکت انسان و یا حیوان تحریک می‌شود و لامپ روشن و خاموش می‌شود. این مدل سنسور چشمی برای استفاده در محیط پارکینگ، راه‌پله و راهرو مناسب است.
|
در همین رابطه بخوانید: |
انواع سنسور چشمی در چراغ سنسور دار
با ورود افراد به راهرو، پارکینگ سنسور چشمی در چراغ سنسور دار دیواری و چراغ سقفی سنسور دار تحریک و روشن می‌شود.
انواع سنسور چشمی در چراغ سنسور دار شامل:
سنسور حرکتی 140 درجه توکار: شکل ظاهری این مدل سنسور چشمی مربعی شکل است و برد آن از 2.5 تا 10 متر است. این سنسور چشمی تا 140 درجه دید دارد و در داخل قوطی کلید و پریز نصب می‌شود.
سنسور حرکتی 180 درجه دیواری: سنسور چشمی 180 درجه، همانطور که از اسم آن مشخص دید 180 درجه دارد و بر روی دیوار نصب می‌شود. این سنسور چشمی چراغ هوشمند در مقایسه با مدل‌های دیگر سنسور چشمی قوی‌تر بوده و توان دید تا شعاع 20 متری را دارد.
سنسور حرکتی 360 درجه سقفی: این مدل سنسور چشمی دایره‌ای شکل است و زاویه دید 360 درجه دارد. این سنسور چشمی زیر سقف و بعد از در ورودی قرار می‌گیرد و حرکت تا شعاع 12 متری را پوشش می‌دهد. این
سنسور 360 درجه توکار سقفی: این سنسور چشمی را می‌توان به جای هالوژن در زیر سقف نصب کرد. محدودیت سنسور 360 درجه تو کار سقفی تنها در صورت وجود هالوژن در سقف قابل نصب است.
سنسور و لامپ سر خود: این مدل سنسور چشمی دارای لامپ های سقفی سرخود هستند و لامپی که در این سنسورها به کار رفته دارای قاب بوده و در وسط قاب سنسور360 درجه قرار گرفته است.
|
در چراغ هوشمند که در آن فتوسل به کار رفته با تغییر روز و شب، لامپ روشن و خاموش می‌شود، در با نور تحریک می‌شوند. به همین دلیل از این سنسور چشمی برای تامین روشنایی فضاهای باز استفاده می‌شود. |
مزایای استفاده از چراغ سقفی سنسور دار و چراغ سنسور دار دیواری
- عدم استفاده از تایمر و شاسی تایمری و در نتیجه کاهش سیم مصرفی و هزینه‌های خرید و نصب
- کاهش هزینه با صرفه جویی در مصرف برق به دلیل روشن و خاموش شدن به صورت اتوماتیک
- روشنایی به موقع و سهولت در دسترسی
- جلوگیری از انتقال آلودگی
- بالا بردن ضریب امنیتی
کاربردهای چراغ سقفی سنسوردار و چراغ سنسور دار دیواری
- تامین روشنایی در راه‌پله ساختمان‌های مسکونی و برج‌ها یا ساختمان‌های اداری و تجاری
- تامین روشنایی اماکن مختلف پارکینگ‌ها، انبارها، راهروها
- تامین روشنایی محل عبور و مرور فضای سبز منازل مسکونی، برج‌ها و …
- تامین روشنایی سرویس‌های بهداشتی
- تامین روشنایی ورودی‌های در ساختمان
- تامین روشنایی ساختمان‌های اداری در محل هایی که کمتر تردد دارند.
- تامین روشنایی اتاق‌های پرو
|
در همین رابطه بخوانید: |
جمع بندی
- لامپ‌های رشته‌ای مصرف انرژی بالا و عمر کوتاهی دارند. امروزه از انواع لامپ گازی و کم مصرف برای روشنایی محیط‌هایی مانند پارکینگ، فضای سبز و … استفاده می‌شود.
- لامپ گازی یا تخلیه گازی که در اصطلاح تخلیه با گاز پرفشار هم می‌گویند. لامپ گازی مدلی است که توسط گذر الکترون‌های پرانرژی از داخل گاز باعث به وجود آمدن نور و روشنایی می‌شوند.
- یکی از راه‌های جلوگیری از مصرف برق و انرژی استفاده از چراغ سنسور دار در مشاعات ساختمان مانند راه‌پله و پارکینگ است.
- سنسور وسیله‌ای است که کنترل روشنایی در انواع چراغ‌های سنسور دار به عهده دارد، چراغ سقفی سنسور دار و چراغ سنسور دار دیواری به سنسور چشمی مجهز است و روشنایی محیطی که در آن قرار گرفته تامین می‌کند.
- سنسوری که برای کنترل روشنایی فضاهای سبز و دیگر فضاهای باز که در چراغ سنسور دار دیواری استفاده می‌شود، فتوسل است که به وسیله نور تحریک می‌شود.
- در چراغ سنسوردار که فتوسل به کار رفته با تغییر روز و شب، لامپ روشن و خاموش می‌شود، در با نور تحریک می‌شوند. به همین دلیل از این سنسور چشمی برای تامین روشنایی فضاهای باز استفاده می‌شود.
- سنسور چشمی که در چراغ سقفی سنسور دار و چراغ سنسوردار دیواری در پارکینگ و راهپلهها مورد استفاده قرار می‌گیرد، با حرکت انسان و یا حیوان تحریک می‌شود و لامپ روشن و خاموش می‌شود.
