صنعت ساختمان باعث شده مشاغل ساختمانی زیادی ایجاد شود. این اشتغال‌زایی باعث افزایش تعداد کار در سطح کشور شده است و افراد زیادی در این حوزه در حال فعالیت هستند. یکی از زیر مجموعه‌های صنعت ساختمان، ساختمان‌سازی است که متریال ساختوساز و مصالح ساختمانی از زیر مجموعه‌های آن هستند. در متن زیر به موارد زیر اشاره شده و توضیحات تکمیلی راجع به هر موضوع گفته شده است:
- صنعت ساختمان‌سازی چیست؟
- صنعت ساختمان شامل چه مشاغلی است؟
- اشتغال‌زایی در حوزه مشاغل ساختمانی چه تاثیری بر اقتصاد و تولید ناخالص داخلی داشته است؟
صنعت ساختمان‌سازی چیست؟
از زمان پیدایش بشر امروزی تا کنون بشر به دنبال یافتن یک مکان یا سرپناه برای زندگی خود بوده است. به دنبال همین مساله هم صنعت ساختمان‌سازی به عنوان یک صنعت ساخت سازه‌های سنتی تا مدرن به فعالیتش ادامه می‌دهد گرچه این صنعت در گذشته بسیار کند بوده و با موانع بسیاری در مقابل خود روبرو بوده است که این امر بهره‌وری صنعت ساختمان‌سازی را زیر سوال می‌برده اما امروزه با ورود فناوری به آن رشد چشم گیری داشته و ساخت ساختمان‌ها سریع‌تر از پیش انجام می‌گیرد.
ساختمان‌ها بناهایی ساخته شده از گچ و آجر و سیمان یا دیگر مصالح هستند که به چند دسته سنتی، مدرن، سنتی، آسمان خراش و برج‌ها دسته‌بندی می‌شوند.
همچنین ساختمان‌ها بر اساس ارزش به چهار گروه هم تقسیم می‌شوند که از ساختمان‌های با اهمیت زیاد همچون آتش‌نشانی، بیمارستان، مخابرات، نیروگاه‌ها و … شروع شده سپس در مرحله بعد ساختمان‌هایی قرار می‌گیرند که در صورت آسیب خسارات ملی و جانی فراوانی به آنها وارد می‌شود، مواردی همچون موزه‌‌ها، پالایشگاه‌ها و مراکز سوخت‌رسانی در این دسته قرار می‌گیرند.
دسته بعدی اهمیت کمتری دارند مثل هتل‌ها، پارکینگ‌ها، کارگاه‌ها و … در دسته آخر هم کم اهمیت‌ترین ساختمان‌ها قرار گرفته‌اند ساختمان‌هایی همچون سالن‌های نگهداری دام‌ها و … که دچار خسارت کمتر جانی و مالی می‌شوند.
صنعت ساختمان صنعتی است که با یکی از نیازهای اساسی بشر روبرو است و آن نیاز به مسکن و ساختمان است. مشاغل مربوط به صنعت ساختمان از مهم‌ترین بخش‌های اقتصادی کشور به شمار می‌روند و حدود 20 درصد از تولید ناخالص داخلی کشور وابسته به این صنعت است. در این مقاله به بررسی مشاغل ساختمانی و تاثیر آن بر اشتغال‌زایی و تولید ناخالص داخلی می‌پردازیم.
|
گرچه صنعت ساختمان در گذشته بسیار کند انجام می‌گرفته و با موانع بسیاری در مقابل خود روبرو بوده است که این امر بهره‌وری صنعت ساحتمان‌سازی را هم زیر سوال می‌برده اما امروزه با ورود فناوری‌های جدید به این حوزه رشد ساخت‌وسازها افزایش یافته و سریع‌تر از پیش انجام می‌گیرد. |
صنعت ساختمان شامل چه مشاغلی است؟
برخلاف حوزه‌های دیگر کاری، مشاغل ساختمانی از آن دسته مشاغلی هستند که حتی در شرایط رکود اقتصادی هم رشد چشم‌گیری دارند و در کنار روند رو به افزایشی که دارند شغل های طولانی مدت و نسبتا پایداری برای جویندگان کار به حساب می آیند.
صنعت ساختمان به بخش‌های بسیاری در اقتصاد از جمله بخش‌های تجاری، صنعتی و مسکونی هم ورود پیدا کرده است. اما پیش از آنکه به بررسی نوع مشاغل موجود در صنعت ساختمان بپردازیم بهتر است بدانیم که مشاغل موجود در این صنعت از یک کارگر ساده تا مهندسان ناظر بسیار مشاغل حساسی هستند و نحوه فعالیت آنها و میزان استفاده از مصالح ساختمانی و متریال ساختوساز به حدی حساس است که اگر به درستی انجام نشود، جان و مال عده زیادی از مردم را تهدید می‌کند.
بنابراین لزوم مهارت‌ورزی در مشاغل صنعت ساختمان بسیار مهم است. حتی رعایت نکردن ایمنی در این مشاغل می‌تواند جان کارفرما و کارگر را هم به خطر بیندازد بنابراین لزوم ایمنی و آموزش نیروها برای پیشگیری از حوادث ساختمانی بسیار ضروری است.
در کنار این مسائل برخی از مشاغل موجود در صنعت ساختمان هم به صورت فصلی بوده و افراد شاغل در این زمینه باید به فکر فعالیت‌های دیگری هم در کنار این مشاغل فصلی باشند. در ادامه به چند شغل مهم که به صورت مستقیم و غیرمستقیم در این صنعت ایجاد شده است، می‌پردازیم.
|
در همین رابطه بخوانید: |
-
نقشه‌بردار و نقشه نگار
نقشه‌بردان وظیفه جمع آوری و تحلیل و تفسیر اطلاعات جغرافیایی به دست آمده از نقشه‌های زمینی، هوایی و داده‌های ماهواره‌ای آن را دارند، طراحی و ارزیابی الگوریتم‌ها با استفاده از سیستم‌های اطلاعاتی جغرافیایی نیز بر عهده نقشه‌برداران است.
-
مهندس عمران در صنعت ساختمان
طراحی کلی، برنامه ریزی و ساخت یک پروژه ساختمانی که از مهم‌ترین بخش‌های صنعت ساختمان است، بر عهده مهندسان عمران است. در واقع مهندس عمران باید از ابتدایی‌ترین مراحل ساخت یک سازه تا انتهایی‌ترین مراحل آن را طراحی و پیش بینی کند.
این شغل در زمره مشاغل ساختمانی تمام وقت بوده و نیازمند اخذ مجوز صلاحیت از سوی نهاد سازمان نظام مهندسی کشور است. همچنین از سوی این نهاد پروانه اشتغالی برای این مهندسان صادر می‌شود.
-
آرشیتکت ( مهندس معمار) در صنعت ساختمان
در مهندسی معماری هنر، تجربه و علم در یکدیگر ادغام می‌شوند و شاخصه اصلی در این حرفه داشتن ایده و خلاقیت است تا بتوانند یک اثر منحصر به فرد را خلق کنند.
هدف اصلی مهندسان معمار طراحی فضای داخلی و اطراف آن است که بر اساس نقشه‌های اولیه‌ای که تهیه کرده‌اند شروع به اجرای پروژه‌ها و نظارت بر آنها می‌کنند. طراحی ماکت و طراحی معماری داخلی از دیگر فعالیت‌هایی است که در این حوزه انجام می‌شود.
-
کارشناس تاسیسات
تاسیسات از جمله مشاغلی است که از جهت رویارویی با رفاه و آسایش خانواده و همچنین امنیت ساختمان‌ها بسیار حساس بوده است. تاسیسات حرارتی و برودتی و بهداشتی از جمله حوزه‌هایی هستند که یک کارشناس تاسیسات می‌تواند در آنها مشغول به کار شود. ایمنی تجهیزات و تعمیر آنها و همچنین گازرسانی نیز در زمره فعالیت این کارشناسان دسته‌بندی می‌شود.
-
کارگر ساختمان در صنعت ساختمان
مشاغل ساختمانی فرصت‌های زیادی برای یک کارگر ساختمانی به وجود آورده است و نیاز به آموزش خاصی هم ندارد و تنها داشتن کمی تجربه به این افراد برای پیدا کردن شغل کمک می‌کند.
از جمله کارهایی که یک کارگر ساختمان انجام می‌دهد میتوان به بارگیری و تخلیه مصالح ساختمانی و متریال ساختوساز و حفر چاله‌ها و چیدن آجرها و کار کردن با ماشین‌های ساده و کار تمیزکاری اشاره کرد. هرچه کارگر ساختمانی بتواند برای خودش تجربه بیشتری بدست بیاورد فرصت‌هایی که برایش امکان‌پذیر می‌شود هم بیشتر است.
-
گچ‌کاری ساختمان
گچ‌کار، کار روسازی بدنه داخلی یک ساختمان را با استفاده از متریال ساختوساز انجام می‌دهد و وظیفه او پوشاندن آجرهای ساختمان با استفاده از گچ سفید است. گچ‌کاری در بخش‌های حرفه‌ای‌تر می‌تواند یک شغل درآمدزا بوده و به بخش‌های تزئینی ساختمان‌ها هم ورود پیدا کند.
-
لوله کشی در صنعت ساختمان
لوله کشی ساختمان از آن دسته از مشاغل ساختمانی در صنعت ساختمان است که حتی نیاز به تحصیلات آکادمیک هم ندارد اگر یک شاگرد لوله‌کش بتواند در کنار یک فرد ماهر 3 تا 4 سال فعالیت کند و در این کار حرفه‌ای شود می‌تواند به راحتی در زمینه نصب و تعمیرات سیستم های آب و فاضلاب ساختمان‌ها فعالیت کند. دانش ایمنی، لازمه این مشاغل ساختمانی است که می‌توانند در کنار انجام کار دوره‌های آن را سپری کنند.
|
در همین رابطه بخوانید: |
-
شیشه‌بر
کار اصلی در این قسمت اندازه‌گیری و جاگذاری درها و شیشه‌های ساختمان‌ها است. بیشترین فرصت‌های شغلی این حوزه در شهرهای بزرگ به خصوص در بخش برج سازی و بلندمرتبه سازی صورت می‌گیرد. در کنار این حوزه کار تعمیر در و شیشه‌های منزل هم در زمره این مشاغل ساختمانی است که در صورت کسب مهارت بسیار می‌تواند تبدیل به تجارت پرسودی شود.
-
نقاش ساختمان
این روزها که ساختمان‌های نوساز به صورت خام تحویل مشتریان داده می‌شوند نیاز مردم به ارتباط با مشاغلی همچون رنگ کار بیشتر احساس می‌شود.
رنگ آمیزی دیوارهای داخلی و سقف‌های یک ساختمان بر عهده نقاش ساختمان است. نقاشان ترکیب رنگ‌ها را آماده کرده یا رنگ های قدیمی را ترمیم می‌کنند.
-
مدیر پروژه در صنعت ساختمان
مدیریت پروژه در صنعت ساختمان تبدیل به یک فرآیند ضروری شده است. چرا که مدیریت مشاغل ساختمانی نیاز به برنامه ریزی، هماهنگی و مدیریت منظم ما بین پروژه‌ها و نیروهای مختلف دارد.
در واقع مدیر پروژه کار هدایت و هماهنگی بین نیروهای انسانی و مادی را انجام می‌دهد که علاوه بر نیاز به تکنیک‌های خاصی برای انجام آن تا آخرین مرحله اتمام پروژه، یکی از مشاغل ساختمانی سودآور است.
از طرفی تعداد افرادی که بتوانند این دسته از مشاغل ساختمانی را در صنعت ساختمان انجام بدهند کمتر بوده و پیشنهادات کاری در این زمینه زیاد است.
|
مسکن و شهرسازی رتبه اول را در زمینه اشتغال‌زایی داشته و مشاغل ساختمانی علاوه بر دارا بودن خصیصه‌هایی همچون قرار گرفتن در بخش انتهایی زنجیره تولید و ارتباط نزدیکی که با سایر بخش های اقتصادی دارند، دارای توان اشتغال زایی بالایی بوده و امروزه رشد و توسعه بسیاری داشته اند. |
-
برآوردگر هزینه‌ها
با توجه به رشد اشتغال‌زایی در صنعت ساختمان و افزایش مشاغل ساختمانی بخش حسابداری این پروژه‌ها هم از بخش‌های مهمی هستند که مورد توجه بسیاری قرار گرفته اند و به آن بحث حسابداری ساختوساز هم گفته می‌شود.
در واقع این نیروها وظیفه برآورد هزینه‌های ناشی از جذب نیرو، مصالح ساختمانی و متریال ساختوساز و … را انجام داده و بر اساس بودجه در دسترس در ارتباط با آنها تصمیم گیری می‌کند. رشته‌های مختلف حسابداری و مدیریت با داشتن مدرک لیسانس می‌توانند وارد بازار کار این حوزه شوند.
-
فروش و ساخت آجر
با رشد شهرنشینی و بهبود وضعیت معاملات مسکن، یکی از مشاغل ساختمانی رو به رشد که به اشتغال‌زایی بیشتر هم کمک کرده، خرید و فروش مصالح ساختمانی و متریال ساختوساز است. مصالح ساختمانی و متریال ساختوساز انواع مختلفی دارد.
دوره‌های کارآموزی و گواهینامه‌های مختلفی در زمینه تولید این مصالح ساختمانی و خرید و فروش آنها وجود دارد که در صورت خبره شدن در این حرفه می‌تواند تجارت پر بازده‌ای باشد.
اشتغال‌زایی در حوزه مشاغل ساختمانی چه تاثیری بر اقتصاد و تولید ناخالص داخلی داشته است؟
طبق آمارهای منتشر شده در سازمان آمار و وزارت مسکن و شهرسازی، مسکن رتبه اول را در زمینه اشتغال‌زایی داشته و مشاغل ساختمانی علاوه بر دارا بودن خصیصه‌هایی همچون قرار گرفتن در بخش انتهایی زنجیره تولید و ارتباط نزدیکی که با سایر بخش های اقتصادی دارند، دارای توان اشتغال زایی بالایی بوده و امروزه رشد و توسعه بسیاری داشته اند.
این تاثیرگذاری بر اقتصاد کشور به تحرک بیشتر در آن و خروج کشور از رکود کمک قابل توجهی کرده است. به همین دلیل هم جذب سرمایه‌ها در این زمینه به صورت مستقیم و غیرمستقیم بر تولید ناخالص داخلی تاثیر گذار است.
در تعریف اجمالی از تولید ناخالص داخلی اینگونه میتوان گفت که تولید ناخالص داخلی یکی از معیارهای اندازه گیری در اقتصاد است که در بر گیرنده مجموع ارزش کالاها و خدمات نهایی است که در طی یک دوره معین، معمولاً یک سال، در یک کشور تولید می‌شود.
از طرف دیگر به دلیل شاغل بودن قشر ضعیف و متوسط جامعه در حوزه مشاغل ساختمانی، اشتغال‌زایی برای اقشار کم درآمد بیشتر شده و به کاهش فقر هم کمک قابل توجهی می‌کند. حتی در شرایط رکود اقتصادی هم گسترش فعالیت در حوزه صنعت ساختمانی به بهبود وضعیت ناخالص داخلی کمک کرده است و سهمی ما بین 4 الی 7 درصدی را دارد.
|
در همین رابطه بخوانید: |
جمع بندی
- امروزه صنعت ساختمان‌سازی تبدیل به یک صنعت پربازده شده و اشتغال‌زایی زیادی دارد.
- رشد صنعت ساختمان به بهره‌وری بیشتر این صنعت و رشد چشم‌گیر فعالیت های ساختوساز کمک قابل توجهی کرده است که این فعالیت‌ها امروزه با سرعت بیشتری هم در حال انجام شدن هستند.
- صنعت ساختمان با یکی از نیازهای اساسی بشر از ابتدای خلقت تا کنون یعنی همان نیاز به مسکن و سرپناه سر و کار داشته و حدود 20 درصد از تولید ناخالص داخلی کشور وابسته به این صنعت است.
- مشاغل ساختمانی امروزه در حال پیشرفت و گسترش هستند از یک کارگر ساده تا مدیر یک پروژه بزرگ ساختمانی همه و همه نیازمند آگاهی و کسب تجربه هستند چرا که مخاطب آنها جان و امنیت مردم است و در صورت نداشتن مهارت در رشته خود خسارت مالی و جانی بسیاری را متوجه مردم خواهند کرد.
- مشاغل ساختمانی بسیاری در حوزه صنعت ساختمان وجود دارد که از جمله آنها میتوان به نقشه بردار و نقشه نگار، مهندس عمران، آرشیتکت ( مهندس معمار)، کارشناس تاسیسات، کارگر ساختمان، گچ کاری ساختمان، لوله کشی ، شیشه بر، نقاش ساختمان، مدیر پروژه، برآوردگر هزینه‌ها و فروش و ساخت آجر اشاره کرد.
- با رشد شهرنشینی و بهبود وضعیت معاملات مسکن، یکی از مشاغل ساختمانی رو به رشد که به اشتغال‌زایی بیشتر هم کمک کرده، خرید و فروش مصالح ساختمانی و متریال ساختوساز است. مصالح ساختمانی و متریال ساختوساز انواع مختلفی دارد.
- در هر کدام یک از مشاغل ساختمانی که مرتبط با ساختوساز است کارجویان به داشتن تجربه یا تحصیلات آکادمیک یا هر دو آنها نیاز دارند.
- صنعت ساختمان و رشد چشم گیر مسکن و شهرسازی امروزه به رشد اشتغال‌زایی در این زمینه هم کمک شایانی کرده و طبق آمارهای رسمی مسکن رتبه نخست را در بحث اشتغال‌زایی در کشور دارد.
- همانطور که اشاره کردیم تولید ناخالص داخلی یکی از معیارهای اندازه گیری در اقتصاد است که در بر گیرنده مجموع ارزش کالاها و خدمات نهایی است که در طی یک دوره معین، معمولاً یک سال، در یک کشور تولید می‌شود.
- اگرچه 20 درصد از تولید ناخالص داخلی وابسته به صنعت ساختمان‌سازی است اما آمار این روزها حاکی از آن است که صنعت ساختمان سهمی حدود 4 الی 7 درصد را بر تولید ناخالص داخلی می‌گذارد.
