پیش از هر چیز لازم است بدانید که بیمه یکی از انواع کالاهای اجتماعی است که به استناد نظر کارشناسان صنعت بیمه،کشورهای جهان سوم کمتر از کشورهای پیشرفته به آن گرایش دارند و در این کشورها نیز مناطق حاشیه‌ای و سنتی که افراد آن جامعه همچنان در قید و بند باورهای سنتی هستند، نسبت به پذیرش آن رغبت و اشتیاق چندانی ندارند. همچنین افراد معمولا اطلاعات چندانی در مورد اصطلاحات بیمه‌ای پرکاربرد و انواع بیمه نامه و مفاهیم بیمه گذار و بیمه‌گر و حق بیمه و موضوع بیمه و حق بیمه ندارند.
شاید از خودتان پرسیده باشید که آیا همه به بیمه احتیاج دارند؟ آیا صرف هزینه برای بیمه، کار عاقلانه‌ای است؟ آیا با توجه به میزان نرخ بیمه و میزان خطر پذیری شرکت بیمه و سقف جبران خسارات انواع بیمه‌ها بیمه و لزوم استفاده از آن اصلاً چقدر ضرورت دارد؟ آیا باید حق بیمه پرداخت؟
در پاسخ به سؤالات شما باید گفت: از آنجایی که قرارداد بیمه نوعی سرمایه‌گذاری است، اما نه آن‌طور که انتظار داشته باشید پولتان را پس بگیرید، یا پولتان سودآوری کند، بنابراین عقد هریک از انواع قرارداد بیمه روشی برای تقسیم خطر با دیگران است. برای مثال شما همیشه یک لاستیک یدک سالم در صندوق عقب ماشینتان با خود حمل می‌کنید، حتی اگر در طول سفر خودروی شما هیچ‌گاه پنچر نشود. اما وجود لاستیک یدک موجب ایجاد امنیت خاطر راننده می‌شود.
|
در ادامه این نوشتار قصد داریم شما را با برخی اصطلاحات بیمه‌ای آشنا کرده، تا از این پس در ارتباط با مقوله بیمه‌ها آگاهانه‌تر و هوشیارتر عمل کنید. بنابراین اطلاعات جامعی را در خصوص اصطلاحات پرکاربرد بیمه و انواع بیمه نامه و مفاهیم بیمه گذار و بیمه‌گر و حق بیمه و موضوع بیمه و حق بیمه در اختیار شما قرار خواهیم داد. |
اصطلاحات بیمه ای پرکاربرد و بیمه‌گر
- بيمه: قراردادی است كه به موجب آن يک طرف تعهد می‌كند در ازای پرداخت وجه يا وجوهی، از طرف ديگر در صورت وقوع يا بروز حادثه، خسارت وارد شده بر او را جبران کرده و يا وجه معينی بپردازد.
- بیمه‌گر: شخصی است حقوقی، که در مقابل دریافت حق بیمه از بیمه گذار تعهد جبران خسارت و یا پرداخت وجه معینی را در صورت وقوع حادثه به عهده می‌گیرد.
|
در همین رابطه بخوانید: |
- بيمه گذار: شخص حقيقی يا حقوقی است كه طرف تعهد بيمه‌گر است و شخصی است كه با پرداخت حق بيمه جان، مال و مسئوليت خود و يا ديگری را برای مدت مشخص و معينی تحت پوشش بيمه قرار میدهد.
- بیمه شده: شخصی است که حیات یا سلامت او موضوع بیمه قرار می‌گیرد.
- مورد بيمه: می‌تواند شخص، شیء، يا مسئوليت باشد. چنانچه مورد بيمه شخص باشد بيمه‌گر در مقابل فوت، حيات، بيماری، از كارافتادگی و نقص عضو بيمه شده متعهد خواهد بود. اين نوع بيمه را بيمه اشخاص می‌نامند.
|
متعهد را بيمه‌گر طرف تعهد را بيمه گذار وجهی را كه بيمه گذار به بيمه‌گر می‌پردازد، حق بيمه و آنچه را كه بيمه می‌شود، موضوع بيمه می‌نامند. |
در صورتی كه مورد قرارداد بيمه شیء باشد بيمه‌گر در مقابل خسارات وارد به آن شیء متعهد خواهد بود مثل آتش‌سوزی اموال منقول و غيرمنقول، بيمه حمل و نقل كالا، هواپيما و كشتی، بيمه اتومبيل، بيمه مرگ و مير حيوانات. اين نوع بيمه را بيمه اشياء می‌نامند.
مورد قرارداد بيمه ممكن است شخص و يا شیء نباشد بلكه مسئوليت بيمه گذار در مقابل ديگری باشد كه در اين صورت بيمه‌گر متعهد است چنانچه در نتيجه حادثه‌ای كه بيمه‌گذار مسئول آن باشد به ديگری خسارت وارد شود خسارت آن شخص را جبران کند. مانند بيمه مسئوليت اتومبيل، بيمه مسئوليت كارفرما در مقابل كارگران، بيمه مسئوليت حرفه‌ای پزشكان و داروسازان، بيمه مسئوليت مالک در مقابل مستأجر. اين نوع بيمه را بيمه مسئوليت می‌نامند.
- حق بيمه: وجهی است كه بيمه گذار به بيمه‌گر می‌پردازد تا در مقابل، بيمه‌گر در صورت وقوع حادثه و ايجاد خسارت زيان وارده را جبران كند و يا مبلغی به بيمه گذار و يا ذينفع از قرارداد يا اشخاص ثالث بپردازد حق بيمه را بهای خطر می‌نامند و مبلغ آن بستگی به شدت و ضعف احتمال وقوع دارد.
- مدت بيمه : فاصله زمانی بين ابتدا و انتهای تعهد بيمه‌گر است كه در طول اين زمان بيمه‌گر متعهد جبران خسارت‌های مورد تعهد است مدت بيمه در بيمه‌ها اموال معمولاً یک سال است.
- سال بيمه نامه‌ای :دوره‌ای كه زمان آن در سالروز شروع بیمه نامه منقضی خواهد شد و این زمان در بیمه نامه قید می‌شود.
- بيمه‌نامه: سندی است كه با توجه به قانون و مقررات بيمه و با توجه به پيشنهاد بيمه گذار و موافقت بيمه‌گر تنظيم شده و از طرف بيمه‌گر در اختيار بيمه گذار قرار می‌گيرد در بيمه‌نامه بیمه‌ها حدود وظايف و تكاليف و تعهدات طرفين تحت عناوين شرايط عمومی شرايط پيوست و شرايط خصوصی تعيين می‌گردد.
ماده سه قانون بيمه در ايران مقرر می‌دارد امور ذيل بايد به طور صريح در بیمه نامه قيد شود. تاريخ انقضای قرارداد بیمه اسم بيمه‌گر و بيمه گذار، موضوع بيمه، ابتدا و انتهای بيمه، حادثه و يا عملی كه عقد بيمه به مناسبت آن به عمل آمده است حق بيمه، ميزان تعهد بيمه‌گر در صورت وقوع حادثه.
|
بیمه نامه (Policy) سندی است که به امضای بیمه‌گر و بیمه گذار می‌رسد و تجلی و تظاهر قرارداد بیمه است. |
- خطر يا موضوع بيمه شده :خطر به امری گفته می‌شود كه در صورت وقوع آن بيمه‌گر موظف به انجام تعهد خود می‌گردد مثل آتش‌سوزی، سيل، سرقت، سقوط هواپيما، تصادف اتومبيل، فوت انسان و نظاير آن.
- مشخصات خطری كه قابل بيمه شدن است به شرح زير است:
- الف) محتمل‌الوقوع باشد (حتي‌الوقوع نبوده و وقوع آن غيرممكن نباشد)
- ب) خارج از اراده بيمه گذار اتفاق افتد (عمدی نباشد)
- ج) از نظر حرفه بيمه‌گر خطرات بايد پراكندگی داشته و متجانس باشند در ضمن بيمه آن‌ها به قدر كافی عرضه شود.
- شرايط بيمه‌نامه :مجموعه شرايط بيمه‌نامه كه درباره اساس قرارداد، وظايف و تعهدات طرفين قرارداد استثنائات و ساير شرايط حاصل بين بيمه‌گر و بيمه گذار به موجب قانون و مقررات بيمه‌ای تنظيم می‌گردد، شرايط بيمه‌نامه ناميده می‌شود كه دارای دو قسمت به شرح زير است.
الف) شرايط عمومی بیمه نامه:
شرايط عمومی بیمه نامه به شرايطی گفته می‌شود كه كاربردی عام دارد و غالباً در متن بیمه نامه درج می‌شود و ناظر به مقررات آمده قانون قرارداد بيمه بوده و طرفين قرارداد ملزم به رعايت مفاد آن است.
ب) شرايط خصوصی بیمه نامه:
- شرايط خصوصی بيمه‌نامه توافق‌های خاصی است كه بين بيمه‌گر و بيمه گذار مورد موافقت قرار می‌گيرد و در صورت مغايرت با شرايط عمومی بيمه‌نامه شرايط خصوصی ارجحيت دارد.
- الحاقی: ورقه‌ای است كه بعد از صدور بيمه نامه ممكن است توسط بيمه‌گر صادر گردد چنانچه بعد از صدور بيمه‌نامه بيمه گذار درخواست تغييراتی در بيمه‌نامه بنمايد اين تغييرات توسط اوراق الحاقی انجام می‌گيرد صدور الحاقی به‌جز مواردی كه طبق شرايط بيمه‌نامه برای بيمه‌گر پيش‌بينی شده بدون موافقت كتبی بيمه گذار انجام نمی‌شود مگر در درجات بيمه‌نامه اشتباهی رخ داده باشد كه بيمه‌گر شخصاً نسبت به تصحيح آن با صدور الحاقی اقدام خواهد نمود.
|
در همین رابطه بخوانید: |
- ادعای خسارت: هنگامی که بیمه گذار یا ذی نفع براساس شرایط بیمه نامه در پی دریافت خسارت از بیمه‌گر است به آن ادعای خسارت می‌گویند (در زبان فارسی ، مترادف «خسارت» به کار می‌رود).
- پرداخت غرامت :پرداخت هزینه‌های واقعی كه در نتیجه تصادف یا بیماری ایجاد می‌شود اما این مبلغ از حداكثری كه در بیمه نامه قید شده است تجاوز نمی‌کند.
- خسارت: زیان مادی است که به علت وقوع حادثه ممکن است به مورد بیمه/ بیمه شده وارد شود و به خاطر جبران این زیان است که بیمه گذار مال یا جان خود یا دیگران را بیمه می‌کند.
|
شدت خسارت (Severity): میزان خسارت نهایی وارده که یکی از معیارهای برآورد حق بیمه است. |
- حادثه : عبارت است از پیشامد ناگهانی و به نسبت شدیدی که در اثر عوامل خارجی بدون دخالت اراده بیمه گذار یا بیمه شده رخ دهد و موجب زیان بدنی یا مالی شود.
- حادثه قهری، بلاهای آسمانی : حوادثی که ناشی از بلایای طبیعی بوده و کسی در وقوع آن دخیل نیست (مانند زلزله، سیل و طوفان).
- تعهدات: اصول اساسی در قرارداد بیمه که در صورت تخلف یکی از طرفین، به زیان دیده این اجازه را می دهد که قرارداد مذکور را فسخ کند.
- پوشش بیمه ای:تضمین و تأمینی که بیمه‌گر در مقابل دریافت حق بیمه با صدور بیمه نامه در اختیار بیمه گذار قرار می‌دهند.
- پوشش اصلی :پوشش‌های اصلی بیمه آن دسته از پوشش‌هاست که به‌منظور خطرات با احتمال بالا در یک‌رشته یا زیر رشته به صورت اجباری فروخته می شود.
- پوشش تکمیلی :آن دسته از پوشش‌های بیمه ای که جزء پوشش های مکمل و تکمیل کننده پوشش‌های اصلی است و بنا به درخواست بیمه گذار (با پرداخت مبلغی اضافه تر) به تعهدات بیمه‌گر اضافه می‌شود را پوشش‌های تکمیلی گوییم. این دسته از پوشش‌ها به منظور خطرات با احتمال کم در مجموعه پوشش‌ها قرار می‌گیرند و نحوه انتخاب آن‌ها کاملاً اختیاری است. و بعضاً تعهدات سنگینی را برای بیمه‌گر ایجاد می‌کنند.
- نماینده بیمه :شخصی است که برای یک شرکت بیمه، به فروش بیمه نامه اقدام می‌کند.
|
دلال بيمه ( كارگزار BROKER)شخصی است كه طبق مقررات ، شرایط و مجوز فعاليت دلالی بيمه را دارد و می‌تواند ضمن ارائه مشاوره به افراد بيمه گذار برای اخذ پوشش بیمه‌ای به هريک ازشركت های بيمه مراجعه كند. |
انواع پر کاربرد بیمه نامه
- بیمه: قرارداد بیمه عملی است که به‌موجب آن یک طرف (بیمه گذار) متعهد پرداخت مبلغی به نام حق بیمه می‌شود و طرف دیگر بیمه‌گر با قبول مجموعه خطرهایی طبق موازین آماری پرداخت خسارت را در صورت تحقق خطر به عهده می‌گیرد.
- بیمه آتش سوزی:تأمین و جبران زیان‌هایی که بر اثر وقوع آتش سوزی به اموال و دارایی مورد قرارداد بیمه وارد می‌شود.
- بیمه اتکایی :عبارت است از قرارداد واگذاری که به‌موجب آن شرکت بیمه درصد یا قسمتی از خطرات مورد تعهد خود را بر اساس یک قرارداد اتکایی نزدیک یا چند شرکت بیمه اتکایی، بیمه کند.
- بیمه اجباری : هر یک از انواع قرارداد بیمه که به حکم قانون لازم الاجرا باشد.
- بیمه اموال :این نوع بیمه ها، اموال مشخصی را که ممکن است بر اثر حوادثی همچون آتش سوزی، طوفان یا دزدی زیان ببینند یا خراب شوند، تحت پوشش قرار میدهد.
- بیمه باربری دریایی: خسارت وارد شده به محموله وسایل حمل و نقل در هنگام بارگیری و تخلیه، با این بیمه تحت پوشش قرار می‌گیرد.
- بیمه با سرمایه افزایشی : در این نوع بیمه نامه زندگی، سرمایه بیمه نامه با گذشت هر سال بر اساس درصد معینی از سرمایه اولیه افزایش می‌یابد. این بیمه نامه برای افرادی طراحی شده است که به دلیل افزایش سالیانه حقوق، توانایی پرداخت حق بیمه بیشتری دارند و ارزش زندگی آنان هم رو به افزایش است.
|
در همین رابطه بخوانید: |
- بیمه بدنه کشتی و هواپیما: این قرارداد بیمه خسارت وارد شده به کشتی و هواپیما را تحت پوشش قرار میدهد.
- بیمه تمام خطر: در این نوع بیمه، تمامی موارد محتمل در وقوع خسارت تحت پوشش شرکت بیمه قرار می گیرد، بغیر از مواردی که در بیمه نامه استثنا تلقی شده است.
- بیمه جامع: بیمه نامه‌ای است که مجموعه‌ای از خطرهای مشخص را تحت پوشش می‌گیرد.
- بیمه جایگزینی کهنه با نو :این پوشش برای مواردی است که شی صدمه دیده با شیء نو جایگزین شود و بیمه‌گر هزینه استهلاک و استفاده از شیء کهنه را از خسارت پرداختی کسر نکند.
- بیمه زیان پولی :این نوع بیمه هر نوع زیان مالی را که ممکن است به علت اختلال در فعالیت اقتصادی و وام‌های رهنی اتفاق افتد تحت پوشش قرار میدهد.
- بیمه ساختمان : بیمه نامه‌ای است که بنای خانه یا دیگر ساختمان‌ها را در قبال خطرهای متعدد تحت پوشش قرار میدهد.
نتیجه گیری:
آنچه در این مقاله خواندید تنها بخشی از اصطلاحات بیمه‌ای و کلمات پرکاربرد بیمه ها است. یکی از مهم‌ترین کارهایی که باید در مورد صنعت بیمه کشور جدی‌تر گرفته شود موضوع جلب توجه افراد جامعه به انواع بیمه است. نگاه جامعه باید به بیمه تغییر کند و افراد جامعه در هر قشری توجیه شوند که بیمه در حقیقت نوعی سرمایه گذاری مطمئن برای آینده و تقسیم خسارت برای کاهش بار آن است.
سپاسگزارم، مقاله بسیار خوبی بود و سایت خیلی خوبی هم دارید. پیروز باشید.