مالیاتها یکی از راههایی هستند که دولت توسط آنها کسب درآمد کرده و به ارائه خدمات عمومی میپردازد. به عبارت دیگر دولت با گرفتن مالیات از مردم به کسب درآمدی میپردازد که با توجه به این درآمد به فعالیت اقتصادی و خدمات عمومی اقدام میکند. با توجه به این موضوع مالیاتها در اقتصاد کشورها از اهمیت بسیاری برخوردار هستند. مالیات بر درآمد اجاره خانه و ملک یکی از مواردی است که صاحبان منزل مسکونی باید به آن را بپردازند که مقدار آن بستگی به شرایط مختلفی دارد.
در حالت کلی مالیات به دو نوع مستقیم و غیر مستقیم تقسیم میشود که مالیات بر املاک و مستغلات از جمله مالیات مستقیم به حساب میآید و شامل انواع درآمدی است که حاصل از خریداری ملک است.
احتمالا شما نیز تا کنون عنوان مالیات بر درآمد اجاره را شنیده باشید، اما از مفهوم و چرایی و چگونگی آن بی اطلاع باشید. ما در این مطلب به تعریف مالیات بر درآمد اجاره و بررسی انواع مالیات بر املاک میپردازیم.
تعریف مالیات بر درآمد اجاره
در حالت کلی مالیات بر درآمد به چند دسته تقسیم میشود که یکی از آنها مالیات بر درآمد املاک است که مالیات بر اجاره خانه نیز در زیر مجموعه این مالیات قرار میگیرد.
در صورتی که صاحبان املاک و مستغلات مسکونی و تجاری و غیره بخواهند ملک خود را در اختیار فرد دیگری با اهداف تجاری، سکونت و غیره قرار دهند که از این راه درآمدی نیز به دست بیاید، این درآمد بر اساس نوع و میزان آن مشمول مالیات بر درآمد اجاره املاک میشود.
مالیات بر درآمد اجاره مربوط به صاحبان املاک است و ارتباطی به مستاجر ندارد. بر اساس قانون مالیات بر اجاره ملک، صاحب املاک اجارهای از نوع تجاری، مسکونی و حتی ادارای وظیفه دارند تا پایان تیر ماه هر سال اظهارنامهای تهیه و تنظیم کنند و بر اساس این اظهارنامه مالیات تعیین شده را به اداره مالیاتی که ملک در آن واقع شده است بپردازند.
در همین رابطه بخوانید: |
انواع مالیات بر درآمد
درآمدی که یک فرد در طول یک سال به دست میآورد، مبنای تشخیص و مطالبه مالیات بر درآمد است که این نوع از مالیات در قانون به چند دسته زیر تقسیم میشود.
- مالیات بر درآمد املاک
- مالیات بر درآمد کشاورزی (به موجب ماده ۸۱ «قانون درآمد حاصل از کلیه فعالیتهای کشاورزی، دامپروری، دامداری، پرورش ماهی و پروش زنبور» از پرداخت مالیات معاف هستند)
- مالیات بر درآمد حقوق
- مالیات بر درآمد مشاغل
- مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی
- مالیات بر درآمد اتفاقی
انواع مالیات بر درآمد املاک و مستغلات
مالیات بر املاک و مستغلات به دسته زیر تقسیم بندی میشود:
- مالیات بر درآمد اجاره املاک و مستغلات
- مالیات بر حمل و انتقال املاک
- مالیات بر مستغلات خالی
مالیات بر درآمد اجاره مربوط به صاحبان املاک است و ارتباطی به مستاجر ندارد. بر اساس قانون مالیات بر اجاره ملک، صاحب املاک اجارهای از نوع تجاری، مسکونی و حتی ادارای وظیفه دارند تا پایان تیر ماه هر سال اظهارنامهای تهیه و تنظیم کنند و بر اساس این اظهارنامه مالیات تعیین شده را به اداره مالیاتی که ملک در آن واقع شده است بپردازند. |
مقدار مالیات بر اجاره ملک
در نوع مالیات بر اجاره منزل، دو نوع مالیات وجود دارد که عبارتند از: اجاره نامه دست اول و اجاره نامه دست دوم. در اجاره نامه دست اول از مالیات بر اجاره خانه، اجاره دهنده خانه، مالک آن است و در اجاره نامه دست دوم از مالیات بر اجاره منزل، شخص اجاره دهنده خود ملک را اجاره کرده است که بر این اساس نیز نرخ مالیات آنها با هم فرق میکند.
مقدار مالیات بر اجاره، در نوع اول مالیات بر درآمد اجاره خانه شامل کل مبلغ اجاره با کسر 25 درصد استهلاک و اجاره مالک است. اما در نوع دوم مالیات بر اجاره همان ما به التفاوت اجاره بهای دریافتی و اجاره پرداختی مستاجر برای ملک است.
در همین رابطه بخوانید: |
نحوه محاسبه مقدار مالیات بر اجاره خانه
سازمان اداره امور مالیاتی برای محاسبه کردن مالیات بر اجاره منزل از دو راه اقدام میکند:
- این مالیات بر اساس اجاره نامه عادی و رسمی ارائه شده توسط مالک محاسبه میشود و مالک باید یکی کپی از اجاره نامه خود را به همراه مدارکی مانند اظهارنامه به اداره امور مالیاتی بدهد تا بر این اساس قانون درصد و میزان مالیاتی که باید پرداخت شود را تعیین کنند.
- در صورتی که قراردادی وجود نداشته باشد یا مالک از ارائه آن خودداری کند، 80 درصد مالیات بر اجاره بر اساس جدول مرتبط با آن گرفته شده و در صورتی که مالک ملک کوتاهی کند، سازمان مالیاتی بر اساس نرخ قانونی از اجاره بهایی که گرفته مالیات دریافت میکند.
در نوع مالیات بر اجاره منزل، دو نوع مالیات وجود دارد که عبارتند از: اجاره نامه دست اول و اجاره نامه دست دوم. در اجاره نامه دست اول از مالیات بر اجاره خانه، اجاره دهنده خانه، مالک آن است و در اجاره نامه دست دوم از مالیات بر اجاره منزل، شخص اجاره دهنده خود ملک را اجاره کرده است که بر این اساس نیز نرخ مالیات آنها با هم فرق میکند. |
مالیات بر خانههای خالی از سکنه
برخی از خانههایی که در سطح شهرها و جود دارند خالی از سکنه هستند که این روزها تعداد آنها کم هم نیست. برای جلوگیری از گسترش این پدیده و همچنین برخورد با احتکار عرضه ملک، قانون گذاران مالیات بر املاک بدون سکنه را نیز وضع کردهاند. به این صورت که اگر خانهای برای سال دوم خالی مانده باشد، باید مالک آن به شرح زیر اقدام به پرداخت مالیات کند:
- سال دوم معادل نیمی از مالیات براجاره
- سال سوم معادل مالیات بر اجاره
- سال چهارم به بعد معادله یک و نیم برابر مالیات بر اجاره
مدارک مورد نیاز برای تشکیل پرونده مستقلات:
- تصویر سند مالکیت و بنچاق
- تصویر شناسنامه و کارت ملی مالک یا مالکین
- تصویر پایان کار
- تصویر صورت مجلس تفکیکی
- تصویر اسناد اجاری(رسمی ـ عادی)
- تصویرگواهی انحصار وراثت(در صورت ورثه ای بودن ملک)
- تصویر وکالتنامه در صورت مراجعه وکیل
- در سال ها قبل باید ۵٪ از مبلغ رهن را به عنوان مالیات پرداخت میکردند ولی اکنون این قانون منسوخ شده و فقط مالیات براجاره تعلق میگیرد. میزان مالیات براجاره به این بستگی دارد که این مالیات به شخص حقیقی تعلق میگیرد یا حقوقی.
- ماده ۱۳۱ قانون مالیاتهای مستقیم تعیین میکند که شخص حقیقی باید چند درصد مالیات پرداخت کند.
برخی از خانههایی که در سطح شهرها و جود دارند خالی از سکنه هستند که این روزها تعداد آنها کم هم نیست. برای جلوگیری از گسترش این پدیده و همچنین برخورد با احتکار عرضه ملک، قانون گذاران مالیات بر املاک بدون سکنه را نیز وضع کردهاند. |
مقدار مالیات بر اجاره اشخاص حقیقی:
- اگر درآمد برای اشخاص حقیقی در سال ۰۰۰/۰۰۰/۵۰۰ ریال باشد. طبق قانون ۱۵٪ مالیات باید پرداخت کنند.
- اگر درآمد اشخاص حقیقی از۰۰۰/۰۰۰/۵۰۰ ریال تا۰۰۰/۰۰۰/۰۰۰/۱ریال باشد. مشمول۲۰٪ مالیات براجاره میشوند.
- اگر درآمد اشخاص حقیقی بیشتر از۰۰۰/۰۰۰/۰۰۰/۱ریال باشد. باید ۲۵٪ مالیات پرداخت کنند.
چه افرادی از پرداخت مالیات بر اجاره منزل معاف هستند؟
- محل سکونت پدر، مادر، همسر، فرزند، اجداد، و افردا تحت تکفل اجارهای به حساب نمیآید و از پرداخت مالیات معاف است.
- در شهر تهران اجاره خانههایی تا 150 متر مربع و در شهرهای دیگر تا 200 متر مربع از پرداخت مالیات بر اجاره منزل معاف هستند.
- اگر فردی دارای چند شغل باشد، مجموعه درآمدهای وی با کسر یک معافیت مبنای محاسبه مالیاتی قرار میگیرد.
- اگر پس از گذشت شش ماه معامله فسخ شود نیازی به پرداخت مالیات بر درآمد اجاره نیست.
- اگر فردی تنها منبع درآمدیاش اجاره ملک خود باشد و با آن زندگی را بگذراند، از پرداخت مالیات بر اجاره خانه معاف است.
- آن دسته از مجتمعهای مسکونی که در آنها بیش از 3 واحد اجارهای وجود داشته باشد، از پرداخت مالیات بر اجاره ملک معاف هستند.
در همین رابطه بخوانید: |
اظهارنامه مالیاتی چیست؟
اظهارنامه مالیاتی به عبارتی یک کارنامه مالیاتی است که به صورت سازمانی یا خود اظهاری در اختیار افراد حقیقی یا حقوقی قرار میگیرد و بر آن اساس افراد مشمول مالیات باید برای پر کردن آن و پرداخت مالیات اقدام کنند. این روزها تکمیل این برگه خود اظهاری به صورت الکترونیکی است.
مالک ملک سی روز پس از هر معامله تا آخر تیر ماه سال بعد فرصت دارد تا این اظهارنامه را به همراه مدارک به اداره مالیات برای انجام کارهای مالیات بر درآمد اجاره تحویل دهد. در واقع یک سال مالیاتی از یک فروردین ماه تا بیست و نه اسفند است که اگر فردی از آن تخلف کند علاوه بر پرداخت اصل مالیات مشمول جریمه نیز میشود که این جرایم به شرح زیر است:
- ده درصد مالیات در صورت عدم ارائه اظهارنامه در موعد مقرر
- ۲/۵ درصد به ازای هر ماه تاخیر در پرداخت مالیات
- درصورت ارائه اظهارنامه تقلبی یک برابر مالیاتی که باید بپردازند را نیز جریمه می شوند.
اظهارنامه مالیاتی به عبارتی یک کارنامه مالیاتی است که به صورت سازمانی یا خود اظهاری در اختیار افراد حقیقی یا حقوقی قرار میگیرد و بر آن اساس افراد مشمول مالیات باید برای پر کردن آن و پرداخت مالیات اقدام کنند. این روزها تکمیل این برگه خود اظهاری به صورت الکترونیکی است. |
جمع بندی
- مالیاتها یکی از راههایی هستند که دولت توسط آنها کسب درآمد کرده و به ارائه خدمات عمومی میپردازد. به عبارت دیگر دولت با گرفتن مالیات از مردم به کسب درآمدی میپردازد که با توجه به این درآمد به فعالیت اقتصادی و خدمات عمومی اقدام میکند.
- در حالت کلی مالیات به دو نوع مستقیم و غیر مستقیم تقسیم میشود که مالیات بر املاک و مستغلات از جمله مالیات مستقیم به حساب میآید و شامل انواع درآمدی است که حاصل از خریداری ملک است.
- در حالت کلی مالیات بر درآمد به چند دسته تقسیم میشود که یکی از آنها مالیات بر درآمد املاک است که مالیات بر اجاره خانه نیز در زیر مجموعه این مالیات قرار میگیرد.
- برخی از خانههایی که در سطح شهرها و جود دارند خالی از سکنه هستند که این روزها تعداد آنها کم هم نیست. برای جلوگیری از گسترش این پدیده و همچنین برخورد با احتکار عرضه ملک، قانون گذاران مالیات بر املاک بدون سکنه را نیز وضع کردهاند.
- در شهر تهران اجاره خانههایی تا 150 متر مربع و در شهرهای دیگر تا 200 متر مربع از پرداخت مالیات بر اجاره منزل معاف هستند.
- اگر فردی تنها منبع درآمدیاش اجاره ملک خود باشد و با آن زندگی را بگذراند، از پرداخت مالیات بر اجاره خانه معاف است.
- آن دسته از مجتمعهای مسکونی که در آنها بیش از 3 واحد اجارهای وجود داشته باشد، از پرداخت مالیات بر اجاره ملک معاف هستند.
- اظهارنامه مالیاتی به عبارتی یک کارنامه مالیاتی است که به صورت سازمانی یا خود اظهاری در اختیار افراد حقیقی یا حقوقی قرار میگیرد و بر آن اساس افراد مشمول مالیات باید برای پر کردن آن و پرداخت مالیات اقدام کنند. این روزها تکمیل این برگه خود اظهاری به صورت الکترونیکی است.