اگر به صفحه حوادث روزنامه‌ها نگاهی بیندازید، متوجه خواهید شد که متأسفانه بسیاری از حوادث در خانه و به دلیل عدم رعایت نکات ایمنی و سهل‌انگاری اهالی خانه رخ می‌دهد. متأسفانه یکی از حوادثی که احتمال وقوع آن در خانه‌ها بسیار زیاد است آتشسوزی در خانه است. اگرچه شاید اکثر مردم در مورد اصول ایمنی برای پیشگیری از آتشسوزی در خانه آگاهی دارند، اما هرساله افراد زیادی به دلیل بروز حریق در خانه آسیب دیده و یا جان خود را از دست می‌دهند.
آتشسوزی می‌تواند ناگهان شروع شده و به سرعت گسترش یابد و تمام لوازم خانه و زندگی شما را از بین ببرد. طبق آمار صلیب سرخ آمریکا آتشسوزی در خانه هرساله بیش از 7 میلیارد دلار خسارت برجای می‌گذارد. آمادگی و نظارت منظم بر نکات ایمنی در خصوص آتشسوزی مانع از بالا رفتن این آمار خواهد شد.
نصب دستگاه حسگر دود، در دسترس نگه داشتن لوازم مورد نیاز برای خاموش کردن آتش، خاموش کردن اجاق گاز و یا شمع هنگام خروج از منزل از ابتدایی‌ترین نکات ایمنی است که برای پیشگیری از آتشسوزی در خانه می‌توان انجام داد. در ادامه بیشتر در مورد نکات ایمنی پیشگیری از آتشسوزی در خانه صحبت خواهد شد.
|
در این مقاله در خصوص مواردی که باعث آتشسوزی در خانه می‌شود، نکات ایمنی و موارد پیشگیری از آتشسوزی در خانه اطلاعاتی ارائه خواهد شد. |
آتشسوزی در خانه
- حرارت ناشی از آتشسوزی در خانه بیشتر از شعله‌های آن جان شما را تهدید می‌کند.
- درجه حرارت اتاقی که در معرض آتش سوزی قرارگرفته است می‌تواند تا 100 درجه سانتی‌گراد در کف و 600 درجه سانتی‌گراد در سطح چشم افزایش یابد.
- استنشاق این هوای فوق‌العاده داغ می‌تواند سبب سوختن ریه‌های شما شده و پوست شما را بسوزاند.
- اگرچه آتش نور تولید می‌کند اما سیاهی ناشی از دود آن می‌تواند تاریکی کامل ایجاد کرده و دیدن محیط را برای شما دشوار سازد.
- درواقع می‌توان گفت که آتش کشنده است. دود و گازهای سمی ایجاد شده از شعله‌های آتش می‌توانند سبب مرگ افراد شود.
- با گازهای سمی‌ای که از آتش تولید می‌شود سطح هوشیاری افراد کاهش یافته و خواب‌آلودگی در آنها اتفاق می‌افتد.
- خفگی ناشی از آتش سه برابر سوختگی خطرناک بوده و از اصلی‌ترین علل مرگ و میر آتشسوزی در خانه محسوب می‌شود.
|
در همین رابطه بخوانید: |
- دانستن نکات ایمنی در مورد آتشسوزی می‌تواند زندگی شما را نجات دهد.
- اگر چیزی در مورد نکات ایمنی آتشسوزی و بروز حریق در خانه نمی‌دانید بهتر است یک سیستم ایمنی را در منزل راه‌اندازی کنید و در صورت بروز مشکل سریعاً با آتش نشانی تماس بگیرید.
- زمان آتشسوزی در خانه باید راهی در میان آتش برای خود بیابید و با خزیدن از زیر دود، به‌سرعت از محل خارج شوید.
- به گزارش انجمن ملی حفاظت در برابر آتش، آتشسوزی در خانه و بروز حریق مسئول بیش از 2500 مرگ و میر در سال است.
- اما با آگاهی از نکات ایمنی و مراحل حفاظت از آتشسوزی می‌توان امنیت خانواده‌ها را حفظ کرد.
- البته همیشه پیشگیری از آتشسوزی بهترین گام در جهت ایمنی از آتش است اما بهتر است در کنار آموختن نکات ایمنی در مورد پیشگیری از آتشسوزی نکاتی را در این مورد بیاموزید که در صورت بروز حریق و آتشسوزی در خانه دقیقاً چه‌کاری باید انجام دهید.
در صورت بروز حریق و آتشسوزی در خانه بهتر است مراحل زیر را انجام دهید:
- مطمئناً اولین قدم در زمان آتشسوزی این است که در صورت امکان آتش را خاموش‌کنید.
- اگر آتش جرقه مانند است به‌طور مثال یک ظرف روی اجاق‌گاز ناگهان دچار حریق شد، بنابراین شما قادر به مهار آن خواهید بود. کافی است فوراً به سراغ کپسول آتش‌نشانی بروید. پین آن را بکشید، شعله‌ها را هدف قرار داده و دسته‌ی روی کپسول را فشار داده و کپسول را به اطراف حرکت دهید تا تمام شعله‌های آتش را خاموش کند. اطمینان حاصل کنید که آتش به‌طور کامل خاموش شده و نمی‌تواند شعله‌ور شود.
آتش دود و گازهای سمی تولید می‌کند که در صورت استنشاق سبب بروز سرگیجه یا از دست دادن هوشیاری فرد می‌شود که هرکدام از این موارد می‌تواند خروج شما از ساختمان در حال سوختن را با مشکل همراه سازد. برای فرار از آتش و شعله‌های آن بهتر است به‌طرف نزدیک‌ترین خروجی(حتی پنجره‌ها) بخزید.
- بررسی میزان گرمای درب و دستگیرها: برای خروج از ساختمان در حال سوختن اگر می‌خواهید از درب خارج شوید قبل از خروج، از داغ نبودن درب و دستگیره‌های آن اطمینان یابید. اگر درب یا دستگیره خیلی داغ است ممکن است آتش در سمت دیگر درب شعله گرفته بنابراین راهی برای عبور شما پشت درب وجود نخواهد نداشت. اگر درب را بازکرده و با دود یا آتش روبه‌رو شدهاید درب را ببندید و به سمت ورودی دیگر بدوید.
- برای ایمنی بدوید: زمانی که راه خروج را پیدا کردید برای فرار از آتش بدوید. زیرا بخشی از خانه یا آپارتمان مانند سقف ممکن است در اثر آتشسوزی سقوط کند بنابراین بعد از خروج از خانه از محوطه آتشسوزی فاصله بگیرید
- جهت کمک با آتش‌نشانی تماس بگیرید: زمانی که از آتش دور شدهاید با مرکز آتش‌نشانی به شماره 125 تماس بگیرید. به اپراتور آدرس دقیق را اعلام کنید و منتظر کمک بمانید.
|
دود سنگین و گازهای سمی ابتدا در امتداد سقف جمع می‌شوند. کمتر ماندن در محیط به شما کمک می‌کند تا از استنشاق دود و گازهای سمی در امان بمانید. |
6- اما اگر نتوانسته‌اید خود را از آتش نجات دهید و درنهایت به دام افتاده‌اید تلاش کنید شکاف‌های اطراف درب اتاقی که در آن قرار دارید را با پتو، کت یا حوله بپوشانید.
7- در صورت امکان این پوشش‌ها را خیس کنید. جهت جلوگیری از ورود دود به اتاق دریچه‌های درب و پنجره را با پتوی خیس شده بپوشانید و در صورت دسترسی به تلفن با 125 تماس بگیرید.
8- اگر ملحفه یا هر چیزی که به‌اندازه کافی بزرگ است را در اتاق پیدا کردید از آن برای جلب‌توجه مردم و یا آتش‌نشانان استفاده کنید تا از این طریق از حضور شما در داخل ساختمان آگاهی یابند.
9- اگر لباستان آتش گرفت حرکت نکنید کافی است روی زمین دراز کشیده و غلت بزنید این کار سبب می‌شود که آتش روی لباستان خاموش شود. صورت خود را جهت محافظت در برابر آتش با دست بپوشانید.
نکات ایمنی
آتشسوزی ناگهان شروع‌شده و بسیار سریع پیشرفت می‌کند و می‌تواند تهدیدی برای زندگی‌تان باشد. در کمتر از 30ثانیه یک شعله کوچک می‌تواند به آتشی بزرگ تبدیل شود. یک‌خانه در عرض 5 دقیقه می‌تواند در شعله‌های آتش بسوزد و خاکستر شود. در واقع فقط چند دقیقه طول می‌کشد تا خانه در سیاهی دود و آتش و شعله‌های آن غرق شود. نکات ساده‌ای وجود دارند که برای جلوگیری از بروز حریق در خانه یا هر مجتمع مسکونی بکار می‌روند برخی از این نکات ایمنی عبارت‌اند از:
- قبل از خروج از خانه یا رفتن به رختخواب شمع‌ها را خاموش‌کنید.
- هنگام پخت‌وپز پرده، حوله یا هر پارچه‌ی نزدیک اجاق‌گاز را از شعله‌های آتش دور کنید.
- کبریت، فندک و هر وسیله‌ی قابل‌احتراق را در مکان امن و دور از دسترس کودکان قرار دهید و یا فقط از فندک‌هایی که دارای قفل کودک هستند، استفاده کنید.
- هرساله برای بازرسی دودکش و تجهیزات گرمایشی خانه خود یک متخصص را به خانه بیاورید.
- اگر در خانه شومینه دارید یک صفحه شیشه‌ای بزرگ را جهت جلوگیری از بیرون جهیدن جرقه‌های هیزم، در جلوی شومینه نصب کنید. بعد از خاموش شدن آتش شومینه آن را رها نکنید بهتر است بروی خاکستر آن آب بریزید و از خنک شدن آن اطمینان یابید. همیشه خاکستر شومینه را در یک ظرف فلزی مخصوص قرار دهید تا با سایر زباله‌های خانه ترکیب نشود.
- بخاری‌های هیزمی یا زغال‌سنگی، شومینه‌ها و دودکش بخاری‌ها سالی یک‌بار باید بازرسی و تمیز شوند.
- شمع‌ها را حداقل 30 سانتی‌متر دورتر از اجسامی که قابلیت آتش گرفتن دارند مثل ملحفه، پرده و یا لباس، قرار دهید.
|
یکی از نکات ایمنی در پیشگیری از آتشسوزی این است که شمع‌ها را از اقلام قابل اشتعال مثل پرده یا پتو دور نگه دارید و همچنین قبل از ترک منزل یا خوابیدن آنها را خاموش‌کنید. |
- به‌طور منظم سطوح آشپزخانه را تمیز کنید تا از ایجاد چربی روی آن جلوگیری شود.
- قبل از خوابیدن یا خروج از خانه همیشه آشپزخانه را بررسی کنید تا از خاموش بودن اجاق‌گاز، بخاری و هر وسیله گرمایشی اطمینان یابید.
- تمام وسایل سوختنی مانند کاغذ، لباس، ملحفه یا حتی فرش‌ها را نیز در فاصله 1 متری از بخاری یا شومینه نگه‌دارید.
- لباس‌ها را با گرمای اجاق‌گاز یا بخاری خشک نکنید.
- در رختخواب سیگار نکشید.
- بسیاری از آتشسوزی در خانه، از آشپزخانه آغاز می‌شود. بنابراین زمان سرخ کردن مواد غذایی در روغن داغ هرگز ظرف داغ را روی اجاق‌گاز رها نکرده و به تماشای تلویزیون نپردازید.
|
در همین رابطه بخوانید: |
- حسگر هشداردهنده‌ی دود را در هر طبقه نصب کنید. بهتر است از حسگرهایی استفاده کنید که با منبع برق معمولی بتواند کار کند یا از باتری‌هایی با طول عمر طولانی( ده سال) استفاده کند.
- مسیر فرار خود را برنامه‌ریزی کنید. فرار از ساختمان در زمان آتشسوزی را طرح ریزی کرده و آن را تمرین کنید. در صورت آتشسوزی به یاد داشته باشید که هر ثانیه برای شما شمارش می‌شود. بنابراین قبل از مواجه با اتفاق در پی آموزش خود و خانواده خود بوده و همیشه آماده‌باشید(مثل مانور روبه‌رو شدن با زلزله). برنامه‌های فرار به شما کمک می‌کنند تا زمان بروز حریق به‌سرعت از خانه خارج شوید. هرسال دو بار طرح فرار از خانه را اجرا کنید.
برخی از راهنمایی‌هایی که زمان تهیه این طرح باید در نظر گرفته شود عبارت‌اند از:
- دو راه برای خروج از هر اتاق پیدا کنید تا زمانی که راه اول توسط دود یا آتش مسدود بود بتوانید از راه دوم فرار کنید.
- مسیر دوم فرار ممکن است پنجره‌ای روی سقف همسایه یا داشتن یک نردبان قابل‌انعطاف برای فرار از پنجره‌های طبقه بالا باشد.
- از راحت باز شدن پنجره‌ها اطمینان حاصل کنید. چک کنید که درب آن به‌راحتی بازشده و میله‌ها و قفل‌های امنیتی آن به‌درستی باز می‌شوند.
- خروج خود از خانه را در تاریکی و با چشمان بسته تمرین کنید.
- به فرزندان آموزش دهید که خود را از آتش‌نشانان پنهان نکنند.
پیشگیری از آتشسوزی
اگرچه در بخش‌های پیشین در مورد نکات ایمنی و روش‌هایی برای فرار از آتشسوزی در خانه صحبت شده است اما همیشه بهترین راه مقابله با خطر، پیشگیری از آن است بنابراین بهتر است اقداماتی را در جهت پیشگیری از آتشسوزی در خانه بیاموزیم تا هرگز با این وضعیت تهدیدکننده مواجه نشویم. برخی از اقدامات ایمنی پیشگیرانه زیر برای کاهش احتمال آتشسوزی در خانه و بروز حریق می‌توانند بکار روند:
- هشدار دود: نصب هشدار دود در خانه شانس زنده ماندن شما از یک آتشسوزی مرگبار را افزایش می‌دهد. بنابراین بهتر است هر دو نوع هشدار دود فوتوالکتریک و یونیزاسیون یا سنسورهای دوگانه هشدار دود(که شامل هر دو حسگر یونیزاسیون و سنسور دود فوتوالکتریک هستند) را برای پیشگیری از آتشسوزی در خانه نصب کنید. بهتر است آلارمهای دود را در هر قسمتی از خانه ازجمله زیرزمین، داخل و خارج اتاق‌ها خصوصاً اتاق‌خواب نصب کنید. هر واحد هشدار دود را هر 8 تا 10 سال یا با توجه به دستورالعمل‌های تولیدکننده جایگزین کنید. هرگز هشدار دود را به هنگام پخت‌وپز غیرفعال نکنید این ممکن است یک اشتباه مرگبار باشد.
- تست هشدار دود: باطری این حسگرها باید به‌صورت ماهانه چک شود. باطری‌های آلومینیومی و سخت‌افزار دود را حداقل یک‌بار در سال تعویض کنید البته در نظر داشته باشید که باتری‌های لیتیومی زیر 10 سال قابل تعویض نیستند.
3- ایمنی هشدار دود برای افرادی با نیاز دسترسی و عملکردی محدود: برای افرادی که دارای مشکل بینایی هستند زنگ هشدار باید کاملاً واضح و قابل‌شنیدن باشد و همچنین مکث چندثانیه‌ای بین هر هشدار وجود داشته باشد تا این افراد بتوانند دستورالعمل‌ها و صدای راهنمایی‌های دیگران را بشنوند. برای متوجه کردن افرادی که دارای اختلالات شنوایی هستند هشدار دود باید با یک نور ارتعاشی یا چشمک‌زن در دسترس باشد.
برای کسب اطلاعات در مورد نحوه‌ی چشمک‌زن شدن یا ویبره خوردن هشدار دود می‌توانید با آتش‌نشانی تماس گرفته و از آنها راهنمایی بخواهید. هشدار دود در خارج از خانه باید با نور و صدا همراه باشد تا توجه همسایگان به آن جلب شده و سیستم‌های تماس اضطراری نیز برای احضار کمک باید در بیرون از خانه موجود باشد.
4- بررسی منابع گرمایشی خانه: صرف‌نظر از نوع وسیله گرمایشیای که در خانه دارید بدانید که بازرسی سالانه‌ی آنها خطر آتشسوزی در خانه و بروز حریق را کاهش می‌دهد. برای پیشگیری از آتشسوزی در خانه به‌طور مرتب فیلترها را تعویض کنید تا گردوغباری روی آنها ننشیند. زیرا زمانی که گردوغبار بروی فیلتر بنشینید سبب می‌شود که فیلتر به‌راحتی آتش بگیرد. اگر از بخاری‌های متحرک استفاده می‌کنید بهتر است قبل و بعد از هر استفاده آنها را به‌دقت بررسی کنید و زمان استفاده آنها را حداقل یک متر از اجسام آتش‌زا دورنگه دارید.
5- عدم روشن نگه‌داشتن فر یا اجاق‌گاز: هر چیزی قابل اشتعالی را در نزدیکی فر یا اجاق‌گاز قرار ندهید. اطمینان حاصل کنید که پرده‌ها بروی اجاق‌گاز آویزان نیستند و هرگز حوله و یا کتاب آشپزی را در نزدیکی اجاق‌گاز قرار ندهید.
6- به هنگام پخت‌وپز آشپزخانه را ترک نکنید: یک ظرف در حال پخت بروی اجاق‌گاز را به حال خود رها نکنید. شما نباید یک قابلمه یا ماهی‌تابه برقی را بروی اجاق‌گاز قرار دهید. اگر مجبور هستید زمان پخت‌وپز آشپزخانه را ترک کنید حتماً شعله اجاق‌گاز را خاموش‌کنید و ظرف را از روی شعله بردارید.
7- بررسی ماشین خشک‌کن: اگر در خانه دستگاه خشک‌کن گازسوز دارید بهتر است آن را هرساله مورد بازرسی قرار دهید تا اطمینان حاصل شود که تمام اتصالات آن امن هستند. مهم نیست که چه خشک‌کنی داشته باشید اما تمیز کردن پرزهای گیرکرده در آن می‌تواند خطر بروز حریق در خانه را کاهش دهید.
8- چک کردن کابل‌های اتصال: برای پیشگیری از آتشسوزی در خانه و بروز حریق باید به‌طور منظم وضعیت کابل‌ها موردبررسی قرار گیرد. مراقب سیم‌های فرسوده باشید. سیم‌های فرسوده باید بلافاصله تعمیر و یا جایگزین شوند. سیم‌های برق می‌توانند گرما تولید کنند بنابراین نباید آنها را زیر فرش یا بین مبلمان و دیوار قرار دهید.
9- ذخیره‌سازی مواد اشتعال‌زا: بسیاری از پاک‌کننده‌های موجود در خانه و محصولات آرایشی مانند کرم اصلاح و اسپری مو قابل اشتعال هستند. برای پیشگیری از آتشسوزی در خانه و بروز حریق باید این محصولات را از گرما و همچنین از قرار گرفتن در معرض نور خورشید دورنگه دارید. یک مکان خنک و تاریک را برای نگهداری محصولات قابل اشتعال تعیین کرده و مطمئن شوید که همه‌ی افراد خانواده از محل دقیق آنها اطلاع دارند و بعد از استفاده آنها را در محل مخصوص خود قرار می‌دهند.
|
در همین رابطه بخوانید: |
نکات بیشتر در مورد پیشگیری از آتشسوزی در خانه
کپی دیجیتالی از اسناد و مدارک ارزشمند مانند شناسنامه و سایر مدارک مهم.
به هنگام خواب درب اتاق را ببندید.
- برای اطلاعات از نحوه‌ی استفاده و نگهداری کپسول آتش‌نشانی می‌توانید با آتش‌نشانی منطقه خود تماس بگیرید.
- یک سیستم آب‌پاش خودکار را برای خاموش کردن آتش در محل اقامت خود نصب کنید.
نتیجه گیری
- بهترین راه برای اطمینان از حفاظت از آتش در وهله اول پیشگیری از آتشسوزی در خانه است.
- نصب حسگر هشدار دود، عدم استعمال دخانیات در خانه، تعویض کابل‌ها و سیم‌های برق فرسوده‌ی خانه، ایجاد طرح فرار از خانه در هنگام آتشسوزی، دور نگه‌داشتن وسایل آتش‌زا چون فندک و کبریت از دسترس کودکان، خاموش کردن شمع در زمان خواب یا زمان خروج از منزل، چک کردن تمام وسایل گرمایشی و خاموش بودن اجاق‌گاز هنگام ترک منزل، بررسی سالانه تمام وسایل گرمایشی و سیستم‌های هشدار دود و اطمینان از صحت کارکرد آنها، در نظر گرفتن حفاظ برای شومینه جهت جلوگیری از پرتاب شدن جرقه‌های آتش به بیرون از آن و بسیاری از روش‌های دیگر که می‌توانند از کوچک‌ترین گام‌ها در جهت پیشگیری از آتشسوزی در خانه و بروز حریق در خانه باشند.
