بدون شک یکی از بهترین وسایل حمل و نقل عمومی مترو است. با توجه به بهره‌برداری ایستگاه‌های جدید در ماه‌های اخیر نقشه جدید مترو تهران روز به روز در اختیار مردم قرار می‌گیرد. اولین نقشه خطوط مترو تهران در سال 1350 طراحی شد. در سال‌های مختلف ساخت مترو فراز و نشیب زیادی داشته است. ساعت کار مترو تهران از ساعت 5:30 صبح آغاز می‌شود و آخرین قطار ساعت 22:30 حرکت می‌کند. خطوط مترو تهران متشکل از 7 خط اصلی است. مسیر مترو تهران بیشتر در زیرزمین قرار دارد.
در متن عناوین زیر به طور کامل بررسی شده است:
- تاریخچه خطوط مترو در ایران
- معرفی خطوط 7 گانه مترو تهران
- توضیح در مورد ایستگاه‌های هر 7 خط
- بررسی ساعت کار مترو تهران
- نقشه جدید مترو تهران
- بررسی مسیر مترو تهران
تاریخچه خطوط مترو تهران
در زمان قدیم یکی از وسایل حمل و نقل عمومی برای تردد درون شهری تراموا بود. بعد از آخرین سفر ناصرالدین شاه قاجار به کشورهای اروپایی، او تصمیم گرفت که این وسیله را درون شهر تهران قرار دهد. او با یک شركت بلژیكی قراردادی براي ساخت واگن اسبی در تهران بست و آن شركت نیز در اندک زمانی با انتقال ریل‌ها و واگن‌های آن به ایران اولین وسائل نقلیه ريلی شهری را به تهران آوردند.
همانگونه که در ابتدای متن به آن اشاره شد جرقه برنامه‌ریزی و بنیان‌گذاری مترو فعلی تهران در سال 1350 آغاز شد. طی چند سال مطالعات لازم در تمامی ابعاد مخصوصا ترافیک و جابجایی افراد در دستور کار قرار گرفت.
در نهایت خطوط 7 گانه مترو به تصویب رسید. طی پژوهش‌ها و تحقیقات مفصلی که برای حل مشکل ترافیک انجام شد، مترو یکی از بهترین گزینه‌ها معرفی شد.
حدود سال 1356 یک شرکت فرانسوی در شمال شهر تهران عملیات اجرایی احداث خط 1 مترو را آغاز کرد. این ساختوساز تا سال 1359 ادامه داشت و حدود 2300 متر تونل توسط این شرکت فرانسوی حفر شد. سازه 3 ایستگاه از خط 1 نیز اجرا شد این 3 ایستگاه حدفاصل بزرگراه شهید حقانی و خیابان شهید بهشتی بوده‌اند.
پس از آنكه در ابعاد مختلف ضرورت ساخت مترو در تهران توسط مسئولین گفته شد، در فروردین ۱۳۶۴ هیئت وزیران اجرای طرح مترو تهران را تصویب کرد و فعالیت ساخت مترو مجددا در تهران آغاز شد.
برنامه اول مترو شامل ساخت خط ۱ (میرداماد – حرم مطهر)، خط ۲ (دردشت – صادقیه) و مسیر برون‌شهری خط ۵ (تهران – گلشهر) جمعاً به طول ۹۰ کیلومتر با ۵۲ ایستگاه بود. فعالیت‌های اجرایی این برنامه از سال ۱۳۶۶ آغاز شد
در شانزدهم اسفند 1377 اولین بار مترو شهر تهران در خط 5 تهران – گلشهر افتتاح گردید. در سال 1378 ایستگاه‌های صادقیه، طرشت، دانشگاه شریف، شادمان، شهید نواب صفوی، میدان حر، حسن‌آباد و امام خمینی (ره) در خط 2 افتتاح شد.
ساعت کار مترو تهران در ابتدا بسیار محدود بود ولی به مرور زمان و افزایش مسافرین هم تعداد قطارها بیشتر شد و هم ساعت کاری افزایش پیدا کرد.
|
در همین رابطه بخوانید: |
خطوط مترو تهران
شرکت راه‌آهن شهری تهران و حومه مسئول اصلی مترو در شهر تهران است. از 7 خط اصلی 5 خط درون شهری هستند. خطوط 2 و 3 و 4 و 6 و 7 این پنچ خط هستند. خط 1 با توجه به اینکه بیشتر محدوده آن درون شهر قرار دارد اما انشعاباتی به خارج از محدوده تهران دارد. خط 5 بیشتر طول مسیر خود را خارج از محدوده شهر تهران طی می‌کند. در ادامه به طور مفصل به خطوط مترو می‌پردازیم.
خط 1 مترو تهران با رنگ قرمز
این خط راستایی شمالی – جنوبی دارد و در سال 1380 افتتاح شده است. ایستگاه تجریش در شمال تهران و ایستگاه کهریزک در جنوب تهران ابتدا و انتهای این خط از مترو هستند. طول این خط 37.5 کیلیومتر است و تعداد 29 ایستگاه در این خط در حال خدمات‌رسانی به مسافران برای حمل و نقل هستند.
خط 1 در ایستگاه شهید بهشتی با خط 3، در ایستگاه شهدای هفت تیر با خط 6، در ایستگاه دروازه دولت با خط 4، در ایستگاه امام خمینی با خط 2 و در ایستگاه میدان محمدیه با خط 7 تقاطع دارد. در نقشه جدید مترو تهران تمام این تقاطع‌ها مشخص است.
ایستگاه‌های این خط به ترتیب از شمال به جنوب: تجریش، قیطریه، شهید صدر، قلهک، دکتر شریعتی، میرداماد، شهید حقانی، شهید همت، ایستگاه مترو مصلای امام خمینی، شهید بهشتی، شهید مفتح، شهدای هفت تیر، طالقانی، دروازه دولت، سعدی، ایستگاه مترو امام خمینی، پانزده خرداد، خیام، میدان محمدیه، شوش، پایانه جنوب، شهید بخارایی، علی‌آباد، جوانمرد قصاب، شهرری، پالایشگاه، شاهد-باقرشهر، ایستگاه مترو حرم مطهر امام خمینی، کهریزک است.
فاصله زمانی قطارها در طول شبانه روز متفاوت است. معمولا در زمان شلوغی در این خط، قطارها با فاصله 4 دقیقه‌ای حرکت می‌کنند.
خط 2 با رنگ سرمه‌ای
این خط راستایی شرقی – غربی دارد و در سال 1378 افتتاح شده است. ایستگاه صادقیه در غرب تهران و ایستگاه فرهنگسرا در شرق تهران ابتدا و انتهای این خط از مترو هستند. طول این خط 24.6 کیلومتر است و تعداد 22 ایستگاه در این خط در حال خدمات‌رسانی به مسافران برای حمل و نقل هستند.
خط 2 در ایستگاه امام حسین (ع) با خط 6، در ایستگاه دروازه شمیران با خط 4، در ایستگاه شهید نواب صفوی با خط 7، در ایستگاه امام خمینی با خط 1 و در ایستگاه شادمان با خط 4 تقاطع دارد. در نقشه جدید مترو تهران تمام این تقاطع‌ها مشخص است.
ایستگاه‌های این خط به ترتیب از غرب به شرق: صادقیه، طرشت، دانشگاه شریف، شادمان، شهید نواب صفوی، میدان حر، دانشگاه امام علی (ع)، حسن‌آباد، امام خمینی (ره)، ملت، بهارستان، دروازه شمیران، امام حسین، مدنی، سبلان، فدک، جانبازان، سرسبز، علم و صنعت، باقری، تهرانپارس، فرهنگسرا است.
فاصله زمانی قطارها در طول شبانه روز متفاوت است. معمولا در زمان شلوغی در این خط قطارها با فاصله 4 دقیقه‌ای حرکت می‌کنند.
خط 3 مترو تهران با رنگ آبی
این خط راستایی شمال شرقی – جنوب غربی دارد و بخش میانی آن در در سال 1391 افتتاح شده است. در سال 1393 بخش جنوبی آن و در سال 94 بخش شمالی این خط افتتاح شده است. ایستگاه قائم در شمال شرق تهران و ایستگاه آزادگان در جنوب غرب تهران ابتدا و انتهای این خط از مترو هستند. طول این خط 33.7 کیلومتر است و تعداد 26 ایستگاه در این خط در حال خدمات‌رسانی به مسافران برای حمل و نقل هستند. البته 2 ایستگاه از این خط هنوز افتتاح نشده است.
خط 3 در ایستگاه شهید بهشتی با خط 1، در ایستگاه میدان ولیعصر با خط 6، در ایستگاه تئاتر شهر با خط 4، در ایستگاه مهدیه با خط 7 تقاطع دارد. در نقشه جدید مترو تهران تمام این تقاطع‌ها مشخص است.
ایستگاه‌های این خط به ترتیب از جنوب غرب به شمال شرق ایستگاه مترو آزادگان، ایستگاه مترو نعمت‌آباد، ایستگاه مترو عبدل‌آباد، ایستگاه مترو شهرک شریعتی، ایستگاه مترو زمزم، ایستگاه مترو جوادیه، ایستگاه مترو راه‌آهن، ایستگاه مترو مهدیه، ایستگاه مترو منیریه، ایستگاه مترو تئاتر شهر، ایستگاه مترو میدان ولیعصر، ایستگاه مترو میدان جهاد، ایستگاه مترو میرزای شیرازی، ایستگاه مترو شهید بهشتی، ایستگاه مترو سهروردی، ایستگاه مترو شهید قدوسی، ایستگاه مترو شهید صیاد شیرازی، ایستگاه مترو خواجه عبدالله انصاری، ایستگاه مترو شهید زین‌الدین ،ایستگاه مترو هروی، ایستگاه مترو حسین‌آباد، ایستگاه مترو نوبنیاد، ایستگاه مترو اقدسیه (در حال ساخت)، ایستگاه مترو شهید محلاتی، ایستگاه مترو قائم است.
ساعت کار مترو تهران در این خط از ساعت 5:30 صبح آغاز می‌شود. در دی ماه سال 1398 فاصله حرکت بین قطارها هر 7.5 دقیقه یکبار است. در روزهای تعطیل فاصله قطارها بین 12 تا 15 دقیقه است.
|
در همین رابطه بخوانید: |
خط 4 مترو تهران با رنگ زرد
این خط از مسیر مترو تهران راستایی شرقی – غربی دارد و در سال 1387 افتتاح شده است. ایستگاه مترو ارم سبز در غرب تهران و ایستگاه مترو شهید کلاهدوز در شرق تهران ابتدا و انتهای این خط از مترو هستند. طول این خط 21 کیلومتر است و تعداد 19 ایستگاه در این خط در حال خدمات‌رسانی به مسافران برای حمل و نقل هستند.
خط 4 در ایستگاه میدان شهدا با خط 6، در ایستگاه دروازه شمیران با خط 2، در ایستگاه دروازه دولت با خط 1، در ایستگاه تئاتر شهر با خط 3 و در ایستگاه توحید با خط 7 و در ایستگاه شادمان مجددا با خط 2 تقاطع دارد.
ایستگاه‌های این خط به ترتیب از غرب به شرق ایستگاه مترو ارم سبز، ایستگاه مترو شهرک اکباتان، ایستگاه مترو بیمه، ایستگاه مترو میدان آزادی، ایستگاه مترو استاد معین، ایستگاه مترو دکتر حبیب‌الله، ایستگاه مترو شادمان، ایستگاه مترو توحید، ایستگاه مترو میدان انقلاب اسلامی، ایستگاه مترو تئاتر شهر، ایستگاه مترو فردوسی، ایستگاه مترو دروازه دولت، ایستگاه مترو دروازه شمیران، ایستگاه مترو میدان شهدا، ایستگاه مترو ابن‌سینا، ایستگاه مترو پیروزی، ایستگاه مترو نبرد، ایستگاه مترو نیروهوایی، ایستگاه مترو شهید کلاهدوز است.
ساعت کار مترو تهران در این خط از ساعت 5:30 صبح آغاز می‌شود. فاصله زمانی قطارها در طول شبانه روز متفاوت است. معمولا در زمان شلوغی در این خط قطارها با فاصله 5 تا 6 دقیقه حرکت می‌کنند.
خط 5 با رنگ سبز
این خط راستایی شرقی – غربی دارد که تهران را به کرج و سپس هشتگرد متصل می‌کند و در سال 1377 افتتاح شده است. ایستگاه مترو صادقیه در غرب تهران و ایستگاه مترو هشتگرد در شرق استان البرز ابتدا و انتهای این خط از مترو هستند. طول این خط 67.3 کیلومتر است و تعداد 12 ایستگاه در این خط در حال خدمات‌رسانی به مسافران برای حمل و نقل هستند.
خط 5 مترو در ایستگاه صادقیه با خط 2 و در ایستگاه ارم سبز با خط 4 تقاطع دارد.
ایستگاه‌های این خط به ترتیب از شرق به غرب ایستگاه مترو تهران (صادقیه)، ایستگاه مترو ارم سبز، ایستگاه مترو ورزشگاه آزادی، ایستگاه مترو چیتگر، ایستگاه مترو ایران خودرو، ایستگاه مترو وردآورد، ایستگاه مترو گرم دره، ایستگاه مترو اتمسفر، ایستگاه مترو کرج، ایستگاه مترو محمد شهر (ماهدشت)، ایستگاه مترو گلشهر، ایستگاه مترو هشتگرد است.
در حال حاضر سرویس‌دهی به مسافرین در این خط با دو گونه قطار صورت می‌گیرد. قطار تندرو که در بعضی از ایستگاه‌ها توقف می‌کند و قطار عادی که در همه ایستگاه‌ها توقف دارد. هر 10 دقیقه یکبار قطارها به صورت یکی در میان سفر خود را برای جابجایی مسافران شروع می‌کنند.
|
در همین رابطه بخوانید: |
خط 6 مترو تهران با رنگ صورتی
این خط از مسیر مترو تهران راستایی جنوب شرقی – شمال غربی دارد و بخشی از آن در سال 1398 افتتاح شده است. ایستگاه مترو کوهسار در شمال غرب تهران و ایستگاه مترو حرم حضرت عبدالعظیم در جنوب شرق تهران ابتدا و انتهای این خط از مترو هستند. طول این خط 38 کیلومتر است و تعداد 31 ایستگاه در این خط به بهره‌برداری خواهد رسید.
خط 6 در ایستگاه شهدای هفده شهریور با خط 7، در ایستگاه میدان شهدا با خط 4، در ایستگاه امام حسین با خط 2، در ایستگاه شهدای هفت تیر با خط 1 و در ایستگاه میدان ولیعصر با خط 3 و در ایستگاه دانشگاه تربیت مدرس مجددا با خط 7 تقاطع دارد.
فاز نخست بهره‌برداری از این خط با افتتاح سه ایستگاه دولت‌آباد، بعثت و میدان شهدا در ۱۸ فروردین ۱۳۹۸ شروع شد و ایستگاه امام حسین در مهر 98 به این سه ایستگاه اضافه شد.
خط 7 مترو تهران با رنگ بنفش
این خط از مسیر مترو تهران راستایی جنوب شرقی – شمال غربی دارد و بخشی از آن در سال 1396 افتتاح شده است. ایستگاه مترو میدان کتاب در شمال غرب تهران و ایستگاه مترو ورزشگاه تختی در جنوب شرق تهران ابتدا و انتهای این خط از مترو هستند. طول این خط 20.3 کیلومتر است و تعداد 22 ایستگاه در این خط به بهره‌برداری خواهد رسید.
خط 7 در ایستگاه شهدای هفده شهریور با خط 6، در ایستگاه میدان محمدیه با خط 1، در ایستگاه مهدیه با خط ۳، در ایستگاه شهید نواب صفوی با خط 2، در ایستگاه توحید با خط 4 و در ایستگاه دانشگاه تربیت مدرس مجددا با خط 6 تقاطع دارد.
ایستگاه‌های فعال این خط در دی ماه 1398 به ترتیب از شمال غرب به شرق میدان صنعت، دانشگاه تربیت مدرس، شهید نواب صفوی، رودکی، کمیل، بریانک، هلال احمر، مهدیه، میدان محمدیه، مولوی، بسیج است.
ساعت کار مترو تهران در این خط از ساعت 5:30 صبح آغاز می‌شود. خدمات جابجایی مسافر در این خط هر 10 دقیقه یکبار است و ایستگاه‌های زیادی از این خط در حال ساخت و تجهیر است.
|
در همین رابطه بخوانید: |
خط فرودگاه امام خمینی (ره) (انشعاب خط 1)
این خط انشعابی برون شهری از خط 1 است که طولی حدود 50 کیلومتری دارد. شروع آن از ایستگاه شاهد – باقرشهر و خاتمه آن ایستگاه شهر فرودگاهی امام خمینی است. قرار است قرارهای سریع‌السیر فاصله تهران تا پرند را در 34 دقیقه بپیماید. سرعت قطارهای این خط 120 کیلومتر در ساعت پیش‌بینی شده است.
خط فرودگاه مهرآباد (انشعاب خط 4)
طول این خط 2 کیلومتر است که از خط 4 انشعاب می‌گیرد. این انشعاب شامل ایستگاه مترو بیمه (فرودگاه مهرآباد)، ایستگاه مترو پایانه ۱ و ۲ فرودگاه مهرآباد، ایستگاه مترو پایانه ۴ و ۶ فرودگاه مهرآباد است.
جمع بندی
- پایتخت ایران 7 خط مترو دارد که از این 7 خط، 5 خط درون شهری و 2 خط برون شهری است.
- خط 5، شهر تهران را به شهر کرج و سپس هشتگرد وصل می‌کند و خط 1 که بیشتر آن درون شهری است از ایستگاه شاهد – باقرشهر، تهران را به فرودگاه امام خمینی و سپس شهر پرند وصل می‌کند.
- ساعت کار مترو از ساعت 5:30 آغاز می‌شود و آخرین قطار از ساعت 22:30 ایستگاه مبدا را ترک می‌کنند.
- خط 1 و 2 و 5 جزو اولین خط مترو به حساب می‌آیند.
- خط 4 در با رنگ زرد در سال 1384 افتتاح شد. خط 3 مترو نیز در سه فاز به ترتیب در سال‌های 91 و 93 و 94 افتتاح شده است.
- خط 6 و 7 مترو در حال ساخت است. البته چند ایستگاه از هر کدام از این دو خط افتتاح شده و در حال خدمات رسانی به مردم است.
