شرایط دریافت وام مسکن یکم چیست؟

شاید برای هر فردی اتفاق افتاده باشد که بخواهد کاری را انجام دهد و هزینه‌ کافی برای انجام آن کار را نداشته باشد بخصوص برای خرید و ساخت و ساز امور مربوط به مسکن، که در این صورت مجبور می‌شود یا کار مورد نظر را ناتمام بگذارد یا اینکه در صورت ادامه به کار، از طریق مجاری رسمی مانند وام، بودجه مورد نظر را تامین کند.
از جمله وام‌هایی که بیشتر مورد استفاده هستند می‌توان به وام مسکن، خودرو، ازدواج، تعویض خودرو‌های فرسوده، کشاورزی و غیره اشاره کرد که هر کدام شرایط اخذ و تسهیلات خاص خود را دارند. بنابراین گرفتن وام نیز به نوبه‌ خود دارای مراحلی نسبتا پیچیده است که لازم است شخص آشنایی کافی با این مراحل را بخصوص در زمینه‌ شناخت هر یک از بانک‌ها و تسهیلات آن‌ها و همچنین شعب مختلف آن را داشته باشد.
مثلا فردی که قصد دارد برای دریافت وام مسکن اقدام نماید، بهترین گزینه‌ مورد نظر می‌تواند بانک مسکن باشد چون سایر بانک‌ها با وجود مجوز پرداخت وام مسکن به علت نداشتن اعتبار کافی این وام را پرداخت نمی‌کنند و همچنین از طرفی در کشور ما نیز به علت قیمت بالای مسکن اکثر مردم، بخصوص زوجین جوان مجبور می‌شوند برای دریافت وام مسکن اقدام کنند پس باید برای انتخاب بهتر و دردسر کمتر، تلاش کنند که به خوبی با شرایط اخذ و باز پرداخت و سایر شرایط نیز در این زمینه آشنا شوند.
در این مقاله قصد داریم تا درک روشن‌تری از شرایط دریافت وام مسکن یکم را به شما عزیزان ارائه دهیم.

وام مسکن یکم چیست؟

بانک مسکن برای پرداخت کمک هزینه‌ مسکن، چندین وام مختلف ارائه می‌دهد. یکی از این وام‌ها، وام مسکن یکم است که این وام حدود سه سال است مورد تصویب شورای پول و اعتبار قرار گرفته و به صورت تسهیلات انفرادی و زوجین برای خرید خانه پرداخت می‌شود و همچنین از طریق بانک مسکن در اختیار متقاضیان قرار می‌گیرد.
در تسهیلات پس انداز وام یکم می‌گویند این وام مخصوص خانه اولی‌هاست، شاید برایتان سوال باشد که منظور از خانه‌ اولی‌ها چه کسانی هستند؟ منظور از این مسئله این است که متقاضی نمی‌تواند قبل از دریافت تسهیلات وام یکم، از سایر وام‌های مسکن استفاده کرده باشد.
شرایط دریافت وام مسکن یکم از جمله شرایط جدید وام مسکن یکم ، سقف وام مسکن یکم و مراحل دریافت وام مسکن یکم نیز مانند سایر وام‌ها دارای محدودیت‌ها و نکات قابل ذکر مخصوص به خود است که آن‌ها را در این مقاله بیان می‌کنیم.

سقف وام مسکن یکم و شرایط قسط‌بندی آن

همانطور که ذکر کردیم این وام به صورت انفرادی و زوجین پرداخت می‌شود و برای مناطق جغرافیایی و وضعیت مجرد یا متاهل بودن افراد مبلغ متفاوتی پرداخت می‌گردد که برای انفرادی و در تهران، ۸۰ میلیون تومان، مراکز استان‌ها و شهر‌هایی که جمعیت آن‌ها بالای ۲۰۰ هزار نفر جمعیت دارد تا ۶۰ میلیون و در منطقه‌های دیگر تا ۴۰ میلیون تعریف شده است.
برای زوجین نیز در تهران ۱۶۰ میلیون، مراکز استان‌ها و شهر‌های بالای ۲۰۰ هزار نفر جمعیت تا ۱۲۰ میلیون و دیگر مناطق ۸۰ میلیون تومان امکان دریافت وجود دارد.
میزان سود بازپرداخت وام مسکن یکم ۵/۹% و حداکثر زمان برای بازپرداخت آن ۱۲ سال است. مثلا برای فردی که وام ۸۰ میلیون تومانی دریافت کرده است ماهانه حدود ۹۳۰ هزار تومان قسط در نظر گرفته می‌شود و در مجموع ۵۴ میلیون سود برمی‌گرداند. همچنین سود وام ۱۶۰ میلیونی نیز ۱۲۸ میلیون تومان است و قسط‌های آن ۲ میلیون تومانی خواهد بود.

 شرایط دریافت وام مسکن یکم

• همراه داشتن یک ضامن معتبر با داشتن فیش حقوقی خاص و دارای درآمد ماهانه به صورت سه برابر مبلغ قسط از مهم‌‌ترین شرایط دریافت وام مسکن یکم است.
• از جمله اولین اولویت‌ها برای شرایط دریافت وام مسکن یکم، این است که متقاضی تا به حال نه خانه‌ای خرید و فروش کرده باشد، نه از تسهیلات مسکن مهر استفاده کرده باشد و نه از مزایای دولتی مانند زمین و خانه‌های سازمانی بهره برده باشد که در این صورت فرم «ج» استعلام از وزارت راه و شهرسازی قرمز خواهد بود. اما در صورت استفاده نکردن از تسهیلات برای ملک خود می‌توانید از این وام استفاده کنید.
• یکی از شرایط دریافت وام مسکن یکم، سن فرد متقاضی است. که باید ۱۸ سال را تمام کرده باشد و برای خود درآمد مستقلی داشته باشد.
• برای اخذ وام مسکن یکم، مسکن مورد نظر باید در محدوده شهر باشد و این تسهیلات برای خرید خانه‌های روستایی تعلق نمی‌گیرد.
• بانک‌ها برای اینکه مطلع شوند که متقاضی وام توانایی بازپرداخت این تسهیلات را دارد، از متقاضی فیش حقوقی، گردش حساب ضامن و چک استخدامی را درخواست می‌کنند.

مراحل دریافت وام مسکن یکم

مرحله‌ اول: اولین شرط برای دریافت وام مسکن یکم این است که مبلغی را باید سپرده‌گذاری کنیم. متقاضی وام باید نصف مبلغ وام را حداقل یک سال سپرده‌گذاری کرده باشد تا بتواند وام مورد نظر را دریافت کند و در این مدت سودی به سپرده اضافه نمی‌‌شود.
مرحله‌ دوم: در مرحله‌ی دوم فرد متقاضی باید جواب استعلام فرم «ج» را بگیرد و به شعب مربوطه ارائه دهد. که این فرایند حدودا نزدیک یک هفته تا ده روز به طول می‌انجامد. ( از همان ابتدا خود مرجع ارائه‌کننده، کار را به ده روز دیگر موکول می‌کند.)
مرحله‌ سوم: در مرحله‌ی سوم فرد متقاضی باید فردی را به عنوان ضامن خود معرفی کند. (در حالی‌که در سایت بانک مسکن این مورد، جزو ضوابط اعلام نشده و اصلا به تامین ضامن اشاره نشده است و چون سند ملک خریداری شده در رهن بانک قرار می‌گیرد، انتظار می‌رود به عنوان یک ابزار قوی برای تضمین اصل و تسهیلات بانک مسکن عمل کند.)
همچنین در شعبه‌های مختلف برای اخذ تضامین بازپرداخت تسهیلات، سلیقه‌ای رفتار می‌شود. چون خیلی از متقاضیان به ضامنی که دارای فیش کسر از حقوق باشد دسترسی ندارند بنابراین مجبورند با معرفی ضامن دولتی، هزینه‌های هنگفتی به بعضی از شرکت‌ها که به آ‌ن‌ها ضامن دولتی معرفی می‌کنند بپردازند و  هزینه‌ دسترسی به این تسهیلات را بیشتر افزایش می‌دهند.
مرحله‌ چهارم: در این مرحله که جزو سخت‌ترین مراحل به شمار می‌رود، فرد متقاضی باید فیش حقوقی خود را ارائه دهد که در این مورد نیز فیش حقوقی درخواست شده از طرف شعب مختلف فرق می‌کند به گونه‌ای که مبلغ قسط نباید از ۳۰% کل فیش حقوقی بیشتر باشد.
مرحله‌‌ پنجم: در این مرحله سن آپارتمان برای تعلق گرفتن یا نگرفتن وام امری مهم است به صورتی که وام، فقط به آپارتمان‌هایی تعلق می‌گیرد که سن بنای آن‌ها از تاریخ صدور پروانه ۱۵ سال باشد. اگر این مشکل مورد بازنگری قرار گیرد و شرایط سن ساختمان حذف شود یا افزایش یابد، می‌تواند به تنظیم میزان ساخت و ساز‌ها در بازار مسکن کمک کند و تخریب زود هنگام آپارتمان‌ها را کاهش دهد.
مرحله‌ ششم: در این مرحله ملک مورد نظر باید از لحاظ مقاومت لرزه‌ای منطبق با درخواست بانک باشد و روی گواهی پایان کار مهر عدم رعایت آیین نامه ۲۸۰۰، درج نشده باشد.
مرحله‌ هفتم: همانطور که گفتیم و جزو شرایط دریافت وام مسکن یکم بود، شخص متقاضی باید قبل از درخواست وام حسابی را افتتاح کرده باشد.

اما با وجود صدور این ابلاغیه‌ها توسط هیئت مدیره این بانک، متـاسفانه بانک مسکن هنگام تشکیل پرونده اعلام می‌کند که هیچ تعهدی نسبت به پرداخت تسهیلات مورد نظر ندارد. و همچنین در این مرحله بعضی از شعب درخواست می‌کنند که افتتاح حساب حتما باید از نزدیک‌ترین شعبه‌ها صورت گیرد.

شرایط جدید دریافت وام مسکن یکم

به گفته مشاور وزیر راه و شهرسازی در رابطه با شرایط دریافت وام مسکن یکم برای اینکه نه بانک مسکن و نه دریافت کننده وام در معرض فشار باشند و همچنین جهت افزایش بهره‌وری از تسهیلات مسکن، باید علاوه بر افزایش خود مبلغ وام، نرخ بهره‌ آن نیز کاهش و همچنین طول بازپرداخت قسط افزایش ‌یابد. بنابراین از مهم‌ترین شرایط دریافت وام مسکن جدید می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• افزایش زمان بازپرداخت مسکن از ۱۲ سال به ۱۵ سال
• کاهش سود تسهیلات از ۵/۹% به ۸%
• کاهش زمان سپرده‌گذاری اولیه برای افتتاح حساب از یک سال (۱۲ ماه) به ۱۰ ماه

جمع بندی

• صندوق پس انداز یکم در جهت کمک به خانه دارکردن زوجین ایجاد شده و با توجه به اینکه مسکن یکی از نیاز‌های ضروری زندگی است.
• دولت و بانک عامل باید شرایط را برای دریافت وام تسهیل کنند. چون در غیر این صورت به دلیل افزایش مستاجر نشینی، میزان واحد‌های خالی در شهر‌های بزرگ افزایش می‌یابد.
• پس از ارائه مدراک شامل (اصل و تصویر پایان‌کار ساختمانی، اصل و تصویر کارت ملی و تمام صفحات شناسنامه‌ی خریدار و فروشنده، تکمیل و امضای فرم درخواست، قبض برق ساختمان، اصل و تصویر تمام صفحات سند مالکیت، اصل و تصویر تمام صفحات سند مالکیت) و سپس بررسی شرایط دریافت وام مسکن یکم توسط بانک، وام مورد نظر پرداخت می‌شود.
• در رابطه با طولانی بودن روند تسهیلات، که از زمان تشکیل پرونده تا یک ماه به طول می‌انجامد، باید گفت که اقدامات و استعلاماتی که بانک انجام می‌دهد کمتر از ده روز طول می‌کشد.
• آنچه سبب می‌شود روند تا روند اعطای تسهیلات زمان‌بر شود، اقدامات مربوط به شهرداری، دارایی، سازمان ثبت اسناد و دفتر اسناد رسمی است.
• برای دریافت وام مسکن یکم پس از یک سال سپرده‌گذاری، با توجه به امتیازات کسب شده می‌توانید درخواست وام کنید.
• از نظر بانک فردی دارای شرایط دریافت وام مسکن یکم است که ۱۸ سال تمام سن و درآمد مستقل داشته باشد و تا کنون از تسهیلات بانک مسکن و سایر بانک‌ها، جهت خرید، احداث واحد مسکونی، انتقال سهم‌الشرکه با تعمیر واحد مسکونی و همچنین از امکانات دولتی برای تهیه‌ی مسکن استفاده نکرده باشد.
• دارندگان حسابی که از دریافت تسهیلات انصراف می‌دهند (و یا طبق مقررات مشمول دریافت تسهیلات طرح نمی‌گردند) در زمان فسخ حساب، از سودی معادل سود سپرده‌های کوتاه مدت عادی دوره متناظر (در حال حاضر ۱۰ درصد) بهره‌مند می‌شوند.
• سقف تسهیلات دریافتی در شهر تهران ۸۰ میلیون تومان، در شهر‌های بزرگ بالای ۲۰۰ هزار نفر جمعیت ۶۰ میلیون تومان و در سایر مناطق شهری معادل ۴۰ میلیون تومان است. نرخ سود این تسهیلات ۹٫۵ درصد است. بازپرداخت این وام حدکثر ۱۲ سال معادل ۱۴۴ ماه است. روش‌های بازپرداخت به روش ساده، پلکانی سالانه و دوره ای و به انتخاب وام‌گیرنده خواهد بود.
• ملکی که قصد خرید آن از طریق وام مسکن یکم را دارید، نباید بیش از ۱۵ سال از تاریخ صدور جواز ساخت آن گذشته باشد و شرایط و مشخصات لازم (از جمله رعایت آیین‌نامه ۲۸۰۰ و تأیید استحکام بنا مطابق سایر تسهیلات مشابه) را داشته باشد.
• از مهم‌ترین مشکلان مربوط به شرایط دریافت وام مسکن یکم می‌توان به تامین مبلغ سپرده برای دریافت وام ۸۰ میلیون تومانی اشاره کرد. که این مبلغ از ۵/۱۳ میلیون برای هریک از زوجین آغاز می‌شود و تا ۴۰ میلیون تومان ادامه می‌یابد و با توجه به میزان سپرده‌گذاری، زمان دریافت وام کمتر خواهد شد.
• برای تامین گواهی کسر از حقوق توسط متقاضی وام، با مقداری که باید از اقساط وام مسکن یکم که به صورت ماهانه است، بیشتر باشد؛ تقریبا شرایطی غیر قابل توجیه ایجاد می‌کند و شاغلان مشاغل آزاد برای دریافت این وام با مشکل روبه‌رو خواهند شد.
• زمانی مجاز خواهید بود پول را از حسابتان خارج کنید که به سقف امتیاز وام مسکن رسیده باشید و نباید حسابتان را فسخ کنید و همچنین پس از رسیدن به سقف امتیاز، تا زمانی که حداقل موجودی را در حساب نگه دارید، امتیازتان حفظ می‌شود.
• بسیاری از خانه اولی‌ها از شرایط ورود به صندوق یکم اطلاع ندارند و تصور می‌کنند که شرط برخورداری از وام فقط سپرده‌گذاری تا مبلغ مشخص و مدت زمان معین است. این در حالی است که بعدا با موانع زیادی که ذکر شد روبرو می‌شوند.