استفاده از هنر کاشی‌کاری در خانه‌های ایرانی و استفاده از کاشی در دکوراسیون از گذشته‌های دور تا به امروز رواج داشته و معماران ایرانی در این زمینه بسیار خوش‌ذوق و باسلیقه هستند به‌گونه‌ای که کاشی‌کاری ایرانی در دنیا زبانزد است. کاشی رنگی و کاشی موزاییکی جزو معروف‌ترین‌ها در دکوراسیون هستند.
وجود طرح و رنگ در دکوراسیون داخلی خانه سبب جان بخشیدن به اشیای داخل آن خواهد شد. از این رو طراحان دکوراسیون داخلی خانه در تلاش‌اند تا با استفاده از مصالح و مواد در دسترس به کالبد بی‌جان خانه جان ببخشند و محیطی امن و زیبا را برای اهالی خانه به وجود آورند.
اگرچه تصور می‌شود کاشی‌کاری فقط برای آشپزخانه و سرویس‌های بهداشتی کاربرد دارد اما کاشی در دکوراسیون داخلی خانه نقش به سزایی را ایفا کرده و محیطی متفاوت و رنگی برای ما می‌آفریند.
استفاده از انواع کاشی رنگی، کاشی موزاییکی و دیگر مدل‌های مختلف کاشی این امکان را برای ما فراهم می‌سازد تا معجزه‌ای از طرح و رنگ را در طراحی و زیبایی محیط اطراف خود مشاهده کنیم.
اگرچه کاشی‌ها سنگ‌هایی مصنوعی با ابعاد متفاوت هستند اما استفاده از انواع طرح و رنگ در طراحی آن‌ها سبب شده که به کمک آن‌ها بتوانیم دنیای سیاه‌وسفید اطراف خود را زیباتر طراحی کنیم.
|
در ادامه بیشتر در مورد انواع کاشی، هزینه کاشی‌کاری و سابقه کاشی‌کاری در ایران صحبت خواهیم کرد. |
سابقه کاشی در دکوراسیون ایرانی
- با نگاهی به معماری ساختمان‌های قدیمی و مساجد و اماکن مهم در ایران پی خواهید برد که سابقه کاشی‌کاری در ایران و استفاده از کاشی رنگی و تزئینی در معماری ایرانی به هزاره دوم پیش از میلاد برمیگردد.
- تا پیش از سده‌ی پنجم استفاده از نقاشی دیواری برای تزئین بنا و یا دیوارها رواج داشته است اما بعد از آن و هم‌زمان با روی کار آمدن حکومت سلجوقیان از کاشی‌کاری و کاشی رنگی برای تزئین بناها استفاده شده است.
- قرن هشتم هجری دوران اوج استفاده از کاشی در دکوراسیون بناهای ایرانی بوده که تا اواخر قرن دوازدهم هجری ادامه داشته است.
- در آغاز کاشی‌ها با آجرهای لعاب‌دار ترکیب شده تا علاوه بر زیبایی ساختمان سبب استحکام آن نیز شوند اما رفته‌رفته استفاده از کاشی در دکوراسیون و نماسازی ظاهری ساختمان کاربرد یافته و به عنوان اصلی‌ترین عناصر برجسته تزئینی در معماری ایران شناخته شده است.
- اگرچه ابتدا کاشی رنگی به‌صورت تک‌رنگ و بسیار ساده و با اشکال دایره‌ای، مثلثی و یا نیم‌دایره طراحی می‌شدند اما با گذشت زمان از عناصر طبیعی مانند درختان، گیاهان و حیوانات برای طراحی آن‌ها استفاده‌شده است.
- با حمله مغول به ایران بسیاری از ویژگی‌های هنر کاشی‌کاری دستخوش تغییر شده است اما در قرن 13 میلادی و با ورود اسلام به ایران در دوره ایلخانیان کاشی‌کاری مجدداً جایگاه خود را باز پس گرفت.
|
در همین رابطه بخوانید: |
- از آنجایی که کاشی یکی از عناصر مهم در معماری ایرانی به شمار می‌رفت. بنابراین بعد از فتح ایران توسط مسلمانان به جهان اسلام نیز معرفی شد و از آنجا بود که کاشی‌کاری اسلامی نیز برای اماکن عمومی، مساجد و قصرها رواج یافته است.
- استفاده از کاشی رنگی با نقوش گل و بوته و یا خوشنویسی با نمونه‌های هندسی زیبا از اصلی‌ترین طراحی‌های کاشی برای این اماکن به شمار می‌رفت که به مرور به خانه‌های ایرانی نیز راه یافت و استفاده از کاشی در دکوراسیون داخلی خانه نیز مرسوم شد.
- در پایان دوران ایلخانی و ابتدای دوران تیموری هنر کاشی‌کاری به اوج تکامل خود رسید و در این دوران بود که کاشی‌کاری معرق جلوه‌گر شد.
- مسجد گوهرشاد، مسجد جامع یزد و مسجد جامع ورامین نمونه‌هایی از معرق‌کاری با کاشی را به نمایش می‌گذارند. قدیمی‌ترین نمونه‌های کاشی‌کاری اسلامی در گنبدهای مساجد به قرون 7 و 8 هجری برمیگردد زمانی که از کاشی‌های لعابی رنگی برای تزئین بنا یا دیوار استفاده شده است.
- استفاده از آجرهای لعابی فیروزه‌ای‌رنگ در دوران سلجوقی رواج یافته است که گاهاً از آن برای ایجاد خط نسخ کوفی استفاده شده است.
- قدیمی‌ترین نمونه خط کوفی روی آجر پخته نشده فیروزه‌ای‌رنگ که به قرن یازده هجری برمیگردد در موزه ایران باستان موجود است. مسجد سید اصفهان، گنبد قرمز مراغه و جامع گناباد ازجمله بناهای مذهبی هستند که برای تزئین آن‌ها از کاشی رنگی فیروزه‌ای استفاده شده است.
|
در دوران ایلخانی نه‌تنها از کاشی رنگی یا کاشی موزاییکی برای تزیین نمای بیرونی ساختمان استفاده می‌شد بلکه اولین استفاده کاشی در دکوراسیون داخلی خانه به این دوران برمیگردد. |
- با توجه به اینکه در دوران صفویان اصفهان پایتخت ایران بوده است بنابراین اصفهان یکی از اصلی‌ترین شهرهای ایران است که ردپای هنر کاشی‌کاری در آن بسیار یافت می‌شود زیرا نمونه‌های زیادی از کاشی‌کاری تزئینی ایرانی به دوران صفویه برمیگردد.
- مساجد معروف، کلیساها، بازارها و اماکن عمومی زیادی در اصفهان وجود دارند که با کاشی‌کاری ایرانی زینت داده‌شده‌اند.
- با آغاز دوره صفویه و به دلیل شرایط اقتصادی و سیاسی از تکنیکی در تولید کاشی‌کاری استفاده‌شده که منجر به تولید کاشی‌های هفت رنگ شد. دیری نپایید که این تکنیک به دلیل مقرون‌به‌صرفه بودن، کوتاه بودن مدت‌زمان تولید و امکان بهره‌گیری از شیوه‌های تزئینی قبلی بسیار محبوب شد.
- با این تکنیک کاشی‌ها به‌صورت مربعی شکل و اغلب با رنگ‌های زرد و نارنجی تولید شدند. در این دوران بود که نقوش عربی به‌شدت رواج یافت و این تکنیک تا پایان دوره قاجار متداول بود.
انواع کاشی در دکوراسیون خانه
کاشی‌ها هم ازنظر ساختار و هم ازنظر طرح و رنگ به چند دسته تقسیم‌بندی می‌شوند که عموم مردم فقط به طرح و نقش کاشی توجه می‌کنند و اطلاعاتی از ساختار کاشی ندارند. آشنایی با ساختار کاشی به شما کمک می‌کند تا برای کاربردهای مختلف از کاشیهایی با ساختار مناسب استفاده کنید لذا علاوه بر استفاده بهینه، در هزینه‌ها نیز صرفه‌جویی خواهید کرد. انواع کاشی ازنظر ساختار عبارت‌اند از:
- کاشی پرسلانی: این کاشی پرتراکم به این دلیل که در دمای بسیار بالا پخته می‌شود نسبت به سایر کاشی‌ها بسیار مقاوم و مستحکم است.
- کاشی سیمانی: برای ساخت این نمونه از کاشی‌ها مواد آن را ابتدا درون قالب قرار می‌دهند سپس برای خشک‌کردن آن را با حرارت می‌پزند و یا به‌صورت طبیعی خشک می‌کنند. برای ایجاد کاشی سیمانی رنگی، به مواد اولیه آن رنگ اضافه می‌کنند. این کاشی‌ها بعد از نصب باید درزگیری شوند تا رطوبت در آن‌ها نفوذ نکند.
- کاشی موزاییکی: کاشی موزاییکی در دو نوع پرسلانی و سرامیکی ساخته می‌شود که معمولاً در اندازه‌های 2.5 سانتی‌متری تولید می‌شوند. کاشی موزاییکی یا به‌صورت دانه‌ای نصب می‌شود و یا ابتدا روی صفحه پلاستیکی یا کاغذی نصب و سپس در مکان اصلی خود قرار می‌گیرد. کاشی موزاییکی هم به‌صورت لعاب‌دار و هم بدون لعاب در بازار موجود است. تصاویر و طراحی‌های متنوع کاشی موزاییکی این امکان را برای طراحان دکوراسیون داخلی خانه فراهم ساخته تا بتوانند از آن در قسمت‌های مختلف خانه استفاده کنند. استفاده از کاشی موزاییکی برای تزیین دیوار حمام، پایه‌های وان و کف حمام بسیار چشمگیر خواهد بود. همچنین از کاشی موزاییکی در آشپزخانه و برای دکوراسیون دیوار پشت سینک نیز استفاده می‌شود.
|
استفاده از کاشی موزاییکی به دوران یونان و روم باستان برمیگردد و معماران آن زمان برای تزئین مقبره‌ها و قصرها از موزاییک و کاشی موزاییکی استفاده می‌کردند، اگرچه نقش آن به‌عنوان کاشی در دکوراسیون داخلی خانه نیز همچنان پررنگ است. |
- کاشی سنگ‌فرش: این نمونه از کاشی‌ها برای پوشش کف ساختمان، پاسیو و گاهی حمام استفاده می‌شوند و ظاهری شبیه به آجر دارند اما ضخامتشان کمتر از آجر است. کاشی‌های سنگ‌فرش بعد از نصب باید درزگیری یا بندکشی شوند.
- کاشی آجری: اگرچه این کاشی‌ها ظاهری آجری شکل دارند اما با چینشی خاص می‌توان اشکال خاصی از آن‌ها ایجاد کرد که بر زیبایی محیط می‌افزایند.
- کاشی لعاب‌دار: برای لعاب‌دار کردن کاشی، بعد از پخت یک سطح شیشه‌ای روی کاشی قرار می‌گیرد که به کمک آن می‌توان انواع کاشی با طرح و رنگ متنوع تولید کرد. این نمونه از کاشی‌ها اغلب برای دیوارهای حمام، دستشویی و آشپزخانه استفاده می‌شوند زیرا هم براق هستند و هم تمیز کردنشان آسان است.
- کاشی معدنی: این کاشی‌ها که بیشتر در مراکز تجاری استفاده می‌شوند نمونه‌ای از کاشی‌های بدون لعاب هستند که علاوه بر ارزان‌قیمت بودن از دوام خوبی نیز برخوردارند. رنگ‌بندی این نمونه از کاشی به دو رنگ قرمز و نارنجی بر پایه رنگ خاکی محدود می‌شود. با استفاده از این کاشی در مناطق مرطوب حتماً باید درزگیری مناسبی برای آن انجام شود.
- کاشی مکزیکی: کاشی مکزیکی یا همان سالتیو به‌صورت طبیعی و در معرض هوا خشک می‌شود. این کاشی نیز نمونه‌ای از کاشی‌های بدون لعاب است که بعد از نصب باید درزگیری شود.
- کاشی بدون لعاب: همان‌طوری که از نامشان پیداست فاقد لعاب بوده و درواقع نوعی کاشی معدنی محسوب می‌شوند اما از استحکام بالاتری برخوردارند.
- کاشی سرامیکی: کلیه مراحل ساخت این کاشی از عمل‌آوری تا لعاب گیری در حرارت انجام‌شده و معمولاً از رس یا کانی‌های مشابه ساخته می‌شود. این کاشی‌ها معمولاً در دو نوع لعاب‌دار و بدون لعاب موجود هستند.
معرفی انواع کاشی تزئینی دیوار و کف خانه
- با گسترش هنر کاشی‌کاری و تولید کاشیهایی با طرح و رنگ متنوع استفاده از کاشی در دکوراسیون داخلی خانه رواج یافته است. به طوری‌که علاوه بر تزیین کردن سرویس بهداشتی یا کف‌پوش‌ها می‌توان از آن‌ها برای تزیین دیوار اتاق نشیمن، اتاق‌خواب و سایر قسمت‌های خانه استفاده کرد.
- امروزه از کاشی برای تزیین نیمکت‌ها و حتی شومینه‌ها نیز استفاده می‌شود.
- کاشیهایی که برای دکوراسیون داخلی خانه بکار می‌روند اغلب به دو دسته تزئینی و کاربردی تقسیم‌بندی می‌شوند. کاشی‌های تزئینی همان‌طوری که از نامشان پیداست نمونه‌ای از کاشی رنگی و طرح دار هستند که اغلب برای تزیین بخشی از دیوار یا ستون خانه مورد استفاده قرار می‌گیرند.
- اما کاشی‌های کاربردی اغلب تحت عنوان کاشی موزاییکی شناخته‌شده‌اند برای پوشاندن کف اتاق و خصوصاً برای کف سرویس بهداشتی، حمام و آشپزخانه مورداستفاده قرار می‌گیرند.
|
در همین رابطه بخوانید: |
بنابراین علاوه بر تقسیم‌بندی کاشی‌ها ازنظر ساختار می‌توان آن‌ها را ازنظر طرح و رنگ نیز به دسته‌های مختلفی تقسیم‌بندی کرد که برخی از آن‌ها عبارت‌اند از:
- کاشی سنتی مدیترانه‌ای: با کمک طرح‌های پیچیده، رنگارنگ و متقارن کاشی‌های سنتی مدیترانه‌ای می‌توان طرح‌های هنری زیبایی را در خانه پدید آورد. برای خلق فضایی با سبکی هنری و متفاوت می‌توانید از کاشی رنگی با طرح اسلیمی در کنار کابینت‌های چوبی استفاده کنید.
- کاشی سنتی اسپانیایی: درگذشته از این نمونه کاشی‌ها بیشتر برای پوشش کف اتاق استفاده می‌شد اما اکنون نقش این کاشی در دکوراسیون داخلی خانه بروی دیوارهای یک آشپزخانه مدرن است. اغلب در دکوراسیون داخلی خانه طراحی راه‌پله‌ها نادیده گرفته می‌شود. استفاده از کاشی رنگی با طرح سنتی اسپانیایی این امکان را برای شما فراهم می‌سازد تا از این قسمت خانه‌ی خود نیز برای خلق فضایی شیک و چشمگیر استفاده کنید.
- کاشی تزئینی آینه‌ای: طرفداران سبک کلاسیک بیشتر با این نمونه از کاشی‌ها آشنا هستند. کاشی‌های تزئینی آینه‌ای همانند الماس می‌درخشند و قادر به انعکاس نور از خود هستند. اگر از پوششهای های گلاس برای کابینت آشپزخانه خود استفاده کرده‌اید استفاده از این کاشی در دکوراسیون آشپزخانه می‌تواند چشمگیر باشد.
- کاشی فانتزی: کاشی‌های فانتزی اغلب دارای طرح و رنگ متنوع هستند که تلفیق آن‌ها با کاشی‌های ساده سفیدرنگ می‌تواند در ایجاد فضایی پویا و شاداب مؤثر باشد. کاشیهایی فانتزی اغلب دارای طرح‌هایی روشن با رنگ‌هایی برجسته هستند.
- کاشی طرح دار: برای استفاده از هنر کاشی‌کاری در اتاق‌خواب می‌توانید از انواع کاشی‌های طرح دار برای کف یا دیوار اتاق استفاده کنید. از کنار هم قرار دادن کاشی‌های طرح دار می‌توان قالیچه‌ای زیبا ایجاد کرد که برای طراحی کف اتاق‌خواب یا اتاق کار ایده‌ی جالبی خواهد بود. اگرچه استفاده از کاشی‌های طرح دار در فضای پیرامونی شومینه در عین مدرنیتگی حس و حالی روستایی به فضا می‌بخشد اما یک کاشی رنگی طرح دار و پرنقش‌ونگار بیشتر برای ایجاد سبکی مدرن در فضا مورداستفاده قرار می‌گیرد.
- کاشی‌های شش‌ضلعی: یکی از جدیدترین انواع کاشی‌ها برای توالت و حمام استفاده از کاشی‌های شش‌ضلعی، حبابی و طرح دار است که جلوه‌ای ویژه به این فضا می‌بخشند.
هزینه کاشی‌کاری و مزایا و معایب آن
- در صنعت ساختمان‌سازی از مصالح و مواد زیادی استفاده می‌شود که کاشی و موزاییک یکی از این مصالح هستند. از گذشته استفاده از هنر کاشی‌کاری برای پوشش دیوار و کف و علاوه بر این خلق فضایی زیبا در ساختمان بسیار مرسوم بوده است اما این کار نیز همانند سایر کارهای ساختمانی باید توسط فردی حرفه‌ای و کار بلد انجام شود.
- عدم نصب صحیح کاشی سبب می‌شود که به‌مرورزمان کاشی از دیوار یا کف جدا شده و یا شکسته شود که علاوه بر ایجاد ظاهری نامناسب برای فضا، می‌تواند با هزینه‌های اضافی نیز همراه باشد.
- نوع کاشی، ابعاد کاشی، متراژ کار، زیرسازی و عایق‌کاری ازجمله عوامل مؤثر بر هزینه کاشی‌کاری و نصب آن به شمار می‌آیند.
- کاشی و سرامیک بتنی، کاشی رنگی و طرح دار تزئینی و کاشیهایی با طرح‌های برجسته نمونه‌ای از انواع کاشی مورداستفاده در دکوراسیون داخلی هستند که هر یک به شیوه‌ای متفاوت نصب می‌شوند و هزینه کاشی‌کاری متفاوت است.
- یکی از مهم‌ترین فاکتورهایی که در نوع کاشی و درنهایت در هزینه کاشی‌کاری نیز تأثیرگذار است استفاده آن در کف یا دیوار اتاق است و به این دلیل است که در دسته بندی کیفی کاشی آن‌ها را در دسته‌های مختلفی مثل درجه‌یک، درجه‌دو و غیره تقسیم‌بندی می‌کنند. دومین عامل مؤثر در هزینه کاشی‌کاری ابعاد آن است.
|
در همین رابطه بخوانید: |
- کاشی‌ها در ابعاد متنوعی از 20*20 تا 60*120 سانتی‌متر ساخته می‌شوند. به این دلیل که ابعاد کاشی در چگونگی شیب بندی کف توسط نصاب تأثیرگذار است. بنابراین درنهایت بر هزینه کاشی‌کاری نیز اثر می‌گذارد.
- اکثر کاشی‌کاران هزینه کاشی‌کاری را برحسب متراژ کار برآورد می‌کنند. البته زیرسازی و محل نصب کاشی نیز در تعیین قیمت متراژ و درنتیجه هزینه کاشی‌کاری تأثیرگذار است. اگر کاشی‌کاری در مکانی صورت گیرد که به تخریب لایه‌های زیرین و یا عایق‌بندی و زیرسازی جدی برای جلوگیری از نم و رطوبت نیازی نباشد هزینه سربار زیرسازی از هزینه کاشی‌کاری کم خواهد شد.
- همان‌طوری که می‌دانید سنگ‌ها و کاشی‌ها از پرکاربردترین مصالح مورداستفاده در ساختمان هستند که به دلیل مقاومت بالا در برابر رطوبت و فرسایش، عدم‌تغییر رنگ، تنوع در طرح و رنگ و همین‌طور عدم آتش پذیری نقش مؤثری در طراحی دکوراسیون خانه ایفا می‌کنند.
- یکی دیگر از مزیت‌های استفاده از کاشی در دکوراسیون خانه راحتی تمیز کردن و برق انداختن آن‌هاست. در انتخاب کاشی کف باید دقت داشته باشید تا کاشیهایی با لعاب شیشه‌ای انتخاب نکنید زیرا سبب سرخوردن افراد می‌شوند. ازآنجایی‌که برای زیبایی کاشی‌کاری بین کاشی‌ها درزگیری و بندکشی می‌شود این درزها ممکن است محل تجمع باکتری‌ها و آلودگی‌ها شوند.
- بهتر است برای شستشو و تمیز کردن کاشی‌ها از شویندهای ضد باکتری استفاده کنید. کاشی‌های ساخته‌شده با مواد اولیه نامرغوب بسیار شکننده بوده و می‌توانند بر زیبایی محیط تأثیر عکس داشته باشند.
|
عوامل بسیار زیادی بر هزینه کاشی‌کاری تأثیرگذارند که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به نوع کاشی، ابعاد کاشی، متراژ کار، ریزه‌کاری‌های نصب مثل زیرسازی یا عایق‌کاری و محل نصب اشاره کرد. |
نتیجه گیری
- هنر کاشی‌کاری در ایران به هزاره‌ی دوم پیش از میلاد برمیگردد که در قرن هشتم هجری رونق گرفته و تا اواخر قرن دوازدهم هجری یعنی زمان سلطنت صفویان در ایران به اوج خود رسیده است.
- امروزه از کاشی در دکوراسیون داخلی خانه و برای طراحی دیوار و کف اتاق استفاده‌های متعددی می‌شود.
- اگرچه هزینه کاشی‌کاری به عوامل متعددی چون نوع کاشی، ابعاد کاشی، زیرسازی، مکان نصب و متراژ کار وابسته است اما اگر به دنبال خلق محیطی زیبا و خیره‌کننده هستید می‌توانید از انواع کاشی رنگی، کاشی موزاییکی و کاشی‌های طرح دار استفاده کنید.
- مقاوم بودن در برابر رطوبت و فرسایش، عدم‌تغییر رنگ، تنوع در طرح و رنگ و سهولت در نظافت از مهم‌ترین مزیت‌های استفاده از کاشی در دکوراسیون خانه به شمار می‌آید.
سایت خوبی دارید امیدوارم که موفق باشید