روانشناسی رنگ‌ها در دکوراسیون داخلی

همه‌ی چیزهایی که در اطرافمان مشاهده می‌کنیم به نحوی بر روح و روان ما تأثیر می‌گذارند. در دنیای ما همه‌ی اشیا دارای رنگ هستند و رنگ‌ها قدرت شگفت‌انگیزی در تغییر روحیه‌ی ما دارند. استفاده از کلماتی مانند رنگ‌های شاد، رنگ‌های ملایم، رنگ‌های غمگین، رنگ‌های روح‌افزا و عبارات مشابه دیگر همگی حکایت از آن دارد که انسان‌ها می‌توانند با رنگ‌ها ارتباط برقرار کنند.

ما زندگی خود را در مکان‌های متفاوتی سپری می‌کنیم؛ منزل، اداره، فروشگاه‌های مختلف، باشگاه‌های ورزشی و… هرکدام دارای دکوراسیون ویژه‌ای هستند، به گونه ای که معمولاً ما از نوع دکوراسیون می‌توانیم تشخیص دهیم که در چگونه مکانی قرار داریم. رنگ‌ها عنصر ویژه‌ی دکوراسیون هستند که آن‌ها را از هم متمایز می‌کنند.

وقتی که درباره‌ی دکوراسیون داخلی مکانی قرار است تصمیم‌گیری کنیم، اول از همه صحبت از رنگ به میان می‌آید و اینکه قرار است تجهیزات دکوراسیون مورد نظر بر مبنای چه رنگ یا رنگ‌هایی انتخاب شوند. رنگ‌ها در دکوراسیون داخلی به صورت تصادفی انتخاب نمی‌شود؛ بلکه ما همواره با توجه به ویژگی‌های مکانی دست به انتخاب می‌زنیم. اما این ویژگی‌های مکانی چه هستند و در هنگام انتخاب رنگ‌ها باید چه معیارهایی را در نظر بگیریم؟ در این مقاله قصد داریم به این پرسش‌ها پاسخ دهیم.

اثرات رنگ‌ها در دکوراسیون داخلی چیست؟

رنگ‌ها علاوه بر زیبایی ظاهری می‌توانند در تنظیم نور خانه نیز مؤثر واقع شوند. اگر از رنگ‌های تیره استفاده کنیم، محیط داخلی تیره‌تر به نظر می‌رسد؛ این در حالی است که رنگ‌های روشن باعث افزایش روشنایی می‌شوند. یکی از دلایل این امر موضوع «بازتاب» است. رنگ‌های تیره نور را به خود جذب می‌کنند اما رنگ‌های روشن قادر هستند نور را انعکاس دهند و سبب بازتاب آن شوند. نور بازتاب شده در دکوراسیون داخلی جریان دارد و پرتوهای بیشتری از آن به چشم‌های ما می‌رسد، به همین خاطر محیطی با رنگ‌های روشن، از محیطی با رنگ‌های تیره روشن‌تر به نظر می‌رسد.

همچنین رنگ‌ها می‌توانند بر احساسات ما تأثیر بگذارند. احساسات مختلفی مانند هیجان، شور و شادی، آرامش، غم و… همگی توسط رنگ‌ها در ما برانگیخته می‌شوند. یک نمود این واقعیت، شیوه‌ی لباس پوشیدن ما در مجالس مختلف است. در مراسم‌هایی که با غصه همراه هستند، معمولاً لباس‌های تیره رنگ و در مراسم‌های شاد مانند عروسی و جشن تولد لباس‌هایی با رنگ روشن می‌پوشیم تا احساسات خود را از این طریق نشان دهیم.

بنابراین شناخت رنگ‌ها و استفاده‌ی به جا از آن‌ها یک هنر است و با بکارگیری درست تئوری رنگ‌ها در دکوراسیون داخلی می‌توان آن را به گونه‌ای طراحی کرد که بر احساسات افراد تأثیرات مطلوب گذاشت و حتی این احساسات را مدیریت کرد.

عاقلانه انتخاب کنید!

حقیقت آن است که تمام رنگ‌ها زیبا هستند؛ به عنوان مثال رنگ‌های سیاه و سفید اگرچه در ظاهر رنگ‌هایی متضاد هستند، اما هرکدام در جای خود می‌توانند بهترین انتخاب باشند. یک نکته‌ی مهم در انتخاب رنگ‌ها در دکوراسیون داخلی آن است که صرفاً بر اساس زیبایی انتخاب نکنید. شاید در نگاه اول برخی از رنگ‌ها زیبا برسند، اما در نظر داشته باشید که قرار است مدت‌ها با رنگی که انتخاب خواهید کرد، زندگی کنید و باید اثراتی که این رنگ‌ها بر روحیه‌ی شما می‌گذارند، اثرات نامطلوبی نباشد. بنابراین قبل از انتخاب هر رنگی به این فکر کنید که قرار است چه اثراتی را از رنگ‌ها دریافت کنید؟ اگر روحیات هیجانی و ماجراجویانه دارید، ممکن است رنگ‌های تند برایتان مناسب باشند. اما اگر فردی با روحیات آرام هستید، باید رنگ‌های ملایم را انتخاب کنید.

یک عامل مهم دیگر در انتخاب رنگ‌ها توجه به تناسب رنگ‌ها در دکوراسیون داخلی است. پرده‌ها، سرامیک‌ها، دیوارها، مبلمان، میز و صندلی و سایر وسیله‌ها باید با هم تناسب رنگ داشته باشند. بنابراین قبل از آن که یک رنگ معین را انتخاب کنید، به چیزهایی که رنگ آن‌ها از قبل تعیین شده و در محیط مربوطه وجود دارند دقت کنید. برای مثال ممکن است در یک آپارتمان که تازه خریداری کرده‌اید، هیچ رنگی وجود نداشته باشد، اما رنگ سرامیک‌ها قرمز باشد؛ بنابراین در تصمیم‌گیری‌تان به ناچار باید رنگ قرمز و رنگ‌هایی را که با آن تناسب دارند، در نظر بگیرید، مگر اینکه قصد تعویض سرامیک‌ها را داشته باشید! در قسمت بعد درباره‌ی تناسب رنگ‌ها توضیحاتی را خواهیم داد.

صرفاً بر اساس زیبایی انتخاب نکنید. شاید در نگاه اول برخی از رنگ‌ها زیبا برسند، اما در نظر داشته باشید که قرار است مدت‌ها با رنگی که انتخاب خواهید کرد، زندگی کنید و باید اثراتی که این رنگ‌ها بر روحیه‌ی شما می‌گذارند، اثرات نامطلوبی نباشند.

تناسب رنگ‌ها در دکوراسیون داخلی به چه معنی است؟

برای توضیح دادن مفهوم تناسب رنگ‌ها باید موضوعی به نام چرخه‌ی رنگ را توضیح دهیم. چرخه‌ی رنگ یک نمودار به هم پیوسته از رنگ‌هاست که در آن رنگ‌ها بر اساس یک رابطه‌ی منطقی ـ دیداری در کنار هم قرار گرفته‌اند. به طور کلی رنگ‌ها به دو دسته تقسیم می‌شوند:

– رنگ‌های اصلی یا اولیه

– رنگ‌های فرعی یا ثانویه

رنگ‌های فرعی از ترکیب رنگ‌های اصلی به وجود می‌آیند. اما رنگ‌های اصلی خود به صورت مستقل وجود دارند. رنگ‌های اصلی شامل رنگ‌های قرمز، زرد و آبی هستند که خود از هیچ رنگی به وجود نیامده‌اند، اما از ترکیب آن‌ها تمام رنگ‌های دیگر ایجاد می‌شوند. سبز، بنفش و نارنجی رنگ‌هایی هستند که از ترکیب رنگ‌های اصلی به وجود آمده و در چرخه‌ی رنگ در بین رنگ‌های اصلی قرار می‌گیرند. از ترکیب تمام این رنگ‌ها می‌توان میلیون‌ها رنگ دیگر ایجاد کرد که البته بیشتر در دنیای دیجیتال تمایز دقیق بین آن‌ها امکان‌پذیر است.

این رنگ‌ها در چرخه‌ی رنگ بر اساس هارمونی که تشکیل می‌دهند، در کنار هم قرار می‌گیرند؛ در یک چرخه‌ی رنگ اصلی دوازده رنگ وجود دارد که می‌توان آن را به چهار دسته‌ی سه رنگی تقسیم کرد. به هر دسته‌ی سه رنگی که در کنار هم قرار می‌گیرند، رنگ‌های همجوار یا پیوسته گفته می‌شود. وقتی از تناسب رنگ صحبت می‌کنیم در واقع درباره‌ی ترکیب پیوسته‌ای از رنگ‌های همجوار حرف می‌زنیم که رنگ‌های نزدیک به هم دارند. نزدیکی رنگ‌ها در دکوراسیون داخلی از نظر اجزای مختلف آنها همان اصطلاح سِت کردن است که در حقیقت به معنای متناسب بودن رنگ‌های مورد استفاده در اجزای مختلف دکوراسیون داخلی با یکدیگر است.

رنگ‌های مختلف چه تأثیراتی بر روحیه‌ی ما دارند؟

رنگ‌ها برحسب احساساتی که منتقل می‌کنند به دو دسته‌ی کلی گرم و سرد تقسیم می‌شوند. رنگ‌های گرم احساس گرمی و هیجان را به انسان انتقال داده و رنگ‌های سرد احساس خونسردی و آرامش را در ما القا می‌کنند. نیمه‌ی قرمز رنگ چرخه‌ی رنگ را رنگ‌های گرم و نیمه‌ی آبی رنگ آن را رنگ‌های سرد تشکیل می‌دهند.

ـ رنگ قرمز:

قرمز سرشار از انرژی است که هرچه شدت آن بیشتر باشد، این انرژی بیشتر خواهد بود. به همین سبب می‌تواند به میزان زیادی موجب ترشح آدرنالین در انسان شود. این رنگ برای اتاق نشیمن یا محل ناهارخوری پیشنهاد می‌شود؛ زیرا می‌تواند افراد را به مکالمه با یکدیگر ترغیب کند. همچنین استفاده از این رنگ در محل‌های ورودی می‌تواند احساس اولیه‌ی خوبی را به دیگران منتقل کند. از آنجایی که رنگ قرمز باعث افزایش فشار خون، سرعت تنفس و ضربان قلب می‌شود، استفاده از آن در اتاق خواب بسیار مناسب است.

ـ رنگ زرد:

رنگ زرد یک رنگ نشاط‌آور محسوب می‌شود؛ این رنگ که هم‌رنگ پرتوهای طلایی خورشید بوده و پر از انرژی است، برای آشپزخانه، محل ناهارخوری و حمام‌ها مناسب است. در سالن‌ها و فضاهای کوچک رنگ زرد می‌تواند در القای احساسات مثبت مؤثر واقع شود. این رنگ اگرچه یک رنگ شاد محسوب می‌شود، اما برای استفاده به عنوان رنگ اصلی دکوراسیون داخلی پیشنهاد نمی شود. به نظر می‌رسد افرادی که بیشتر در مکان‌های زرد رنگ هستند، در بلندمدت بیشتر در معرض آسیب قرار دارند. همچنین کودکان در اتاق‌های زرد بیشتر گریه می‌کنند؛ زیرا این رنگ گاهی احساساتی مانند خشم و ناامیدی را نیز در انسان به وجود می‌آورد. معمولا از رنگ زرد برای تحریک اعصاب استفاده می‌شود.

ـ رنگ آبی:

این رنگ به رنگ آرامش معروف است و از آنجایی که این رنگ آسمانی می‌تواند به انسان آرامش بدهد، اغلب برای اتاق خواب و حمام توصیه می‌شود. آبی میزان فشار خون و ضربان قلب را کاهش داده و نفس کشیدن را آهسته‌تر می‌کند. به همین خاطر استفاده از آن به عنوان رنگ اصلی گاه ممکن است موجب سکون و احساسات ناخوشایند شود. اگر قصد دارید از آبی به عنوان رنگ اصلی دکوراسیون داخلی استفاده کنید، بهتر است احساس سردی آن را با انتخاب رنگ‌های گرم برای سایر اجزای دکوراسیون مانند مبلمان یا پرده‌ها جبران کنید.

آبی فیروزه‌ای برای محل‌هایی مانند سالن‌های اصلی منزل که جمعیت در آن زیاد است و یا آشپرخانه‌های بزرگ پیشنهاد می‌شود. اما بهتر است از آبی تیره زیاد استفاده نکنید؛ زیرا این رنگ موجب غم و اندوه می‌شود و استفاده از آن به عنوان رنگ اصلی در میان دیگر رنگ‌ها در دکوراسیون داخلی می‌تواند اثرات نامطلوبی بر روحیه‌ی افراد داشته باشد.

ـ رنگ سبز:

سبز تقریباً برای همه‌ی مکان‌ها، یک رنگ مناسب به نظر می‌رسد. استفاده از رنگ سبز به عنوان رنگ اصلی دکوراسیون داخلی موجب آرامش می‌شود و استفاده از آن در آشپزخانه، به آن طراوات و شادابی می‌بخشد. روانشناسان رنگ سبز را موجب استراحت روح انسان می‌دانند. رنگ سبز همچنین به قدرت باروری کمک می‌کند، از این رو برای اتاق خواب یک رنگ ایده‌آل است.

ـ رنگ بنفش:

بنفش هم یک رنگ سرد و هم یک رنگ گرم محسوب می‌شود و ترکیبی از خواص رنگ‌های سرد و گرم را داراست. رنگ بنفش تیره یک رنگ لوکس و چشم‌گیر برای دکوراسیون داخلی است و آن را خلاق نشان می‌دهد. بنفش روشن برای اتاق خواب نیز مناسب است؛ این رنگ همان تأثیرات مثبت رنگ آبی را دارد اما ویژگی‌های منفی مانند ایجاد احساس خستگی را ندارد.

ـ رنگ نارنجی:

این رنگ سبب ایجاد احساس شور و شوق و هیجان می‌شود و یک رنگ پر انرژی به حساب می‌آید. به همین خاطر رنگ خوبی برای اتاق خواب یا اتاق نشیمن نیست اما برای دکوراسیون داخلی مکان‌های ورزشی مانند باشگاه‌ها گزینه‌ی مناسبی است.

ـ رنگ بژ:

رنگ بژ در واقع نوعی قهوه‌ای مایل به زرد است که با خاکستری تعدیل شده است. این رنگ نمودی روشن دارد و معمولاً با انواع سبک‌های سنتی و مدرن دکوراسیون داخلی همخوانی دارد. بژ در بین رنگ‌های دکوراسیون داخلی یک رنگ خاص محسوب شده و طرفداران زیادی دارد. استفاده از این رنگ برای مبلمان و پرده‌ها بسیار رایج است.