محله فرمانیه یکی از محلههای قدیمی و اعیاننشین شمال تهران (منطقه ۱ شمیرانات) است که بهخاطر آب و هوای مطبوع، درختان سرسبز و بافت تاریخی شهرت دارد. این محله از شمال به خیابان نیاوران، از شرق به خیابان پاسداران (و بخشی خیابان اقدسیه)، از غرب به چیذر و قیطریه و از جنوب به بزرگراه صدر و خیابان پاسداران منتهی میشود. فرمانیه به واسطه نام خاندان فرمانفرماییِ دربار قاجار نامگذاری شده است؛ در گذشته این اراضی بزرگ از آن خاندان بود و از آن پس «فرمانیه» نام گرفت. قدمت فرمانیه حدود ۲۰۰ سال و هماکنون یکی از مناطق لوکس و گرانقیمت تهران بهشمار میرود، بهطوری که «افراد ثروتمند و مشهور زیادی» در آن زندگی میکنند.
تاریخچه و وجهتسمیه:
زمینهای فرمانیه در دوره قاجار متعلق به عبدالحسین میرزا فرمانفرما (نخستوزیر قاجار) بود که نام محله از نام او و خاندانش گرفته شده است. از آن دوران آثار تاریخی مانند باغ فرمانیه (باغ سفارت ایتالیا) برجای ماندهاند. این باغ ۶.۶ هکتاری متعلق به دوره قاجار است و هماکنون اقامتگاه سفیر ایتالیا در تهران میباشد.
بافت و معماری: در نمای شهری فرمانیه ترکیبی از خانههای ویلایی قدیمی و برجهای مدرن دیده میشود. بسیاری از خیابانهای فرعی این محله باریک و مشجر است و درختان چنار بلند سایهگسترِ کوچهها شدهاند؛ در برخی گذرها حتی جویهای آبی قدیمی زیر سنگفرش جریان دارد. این بافت در همنشینی ساختمانهای اعیاننشین و فضاهای سبز، حس زندگی آرام و خلوت را در میان ترافیک شهر به ساکنان میدهد.
محلههای همجوار: فرمانیه در نزدیکی محلههای اعیاننشینی چون نیاوران، اقدسیه، قیطریه، چیذر و پاسداران واقع شده است. این همسایگیها دسترسی به مراکز تفریحی و اداری شمال تهران را تسهیل میکند و کل منطقه ۱ تهران را بهعنوان حوزهای لوکس و پرتقاضا شکل میدهد.
دسترسیها
محله فرمانیه بهواسطه دسترسی به چند بزرگراه اصلی و سیستم حملونقل عمومی موقعیت مناسبی دارد. از جنبه جادهای، بزرگراه صدر در جنوب فرمانیه عبور میکند و خیابان شهید لواسانی (فرمانیه) این محله را به بلوار اندرزگو و خیابان پاسداران وصل میکند. خیابان کامرانیه نیز فرمانیه را از غرب به نیاوران متصل میکند. با این حال، به دلیل فاصله از مرکز شهر، معمولاً برای رسیدن به این محله باید مسافت زیادی طی شود و ترافیک سنگین تحمل کرد.
حملونقل عمومی: در محله فرمانیه ایستگاه مترو وجود ندارد، اما نزدیکترین ایستگاهها در اطراف آن قرار دارند. از خط ۱ متروی تهران، ایستگاههای تجریش (در میدان قدس) و قیطریه نزدیکتریناند و از خط ۳، ایستگاههای نوبنیاد و اقدسیه دسترسی به فرمانیه را تسهیل میکنند. علاوه بر آن، چند خط اتوبوس در مسیر تجریش به نوبنیاد و تجریش به قائم از خیابان فرمانیه عبور میکنند و تاکسیهای گذری مسیر تجریش تا مینیسیتی نیز در اختیار ساکنان قرار دارد. بهطور کلی، شبکه تاکسی و اتوبوس در فرمانیه خوب است و ساکنان میتوانند علاوه بر خودرو شخصی، از حملونقل عمومی برای جابهجایی در شمال تهران استفاده کنند.
معابر مهم محله فرمانیه
چهارراه فرمانیه:
تقاطع خیابان فرمانیه با چهارراه پاسداران به چهارراه فرمانیه معروف است. این چهارراه دارای مراکز اداری و تجاری و درمانی مهمی است. شعب بانک های ملی، ملت، مسکن، شهر، دی، اقتصادنوین، بانک سپه در این چهارراه قرار دارند.
سازمان کشتیرانی ایران مرکز دولتی مهم دیگری است که در چهارراه راه فرمانیه واقع شده است.
برج آسمان دومین برج مسکونی بلند ایران بعد برج بین المللی تهران در چهارراه فرمانیه قرار دارد.
چند ساختمان پزشکان و مرکز درمانی در چهارراه فرمانیه قرار دارند.
چهارراه کامرانیه:
تقاطع خیابان کامرانیه (شهید بازدار) و خیابان فرمانیه و بلوار اندرزگو چهارراه کامرانیه است. چند شعبه بانک از جمله بانک مسکن و کارآفرین در این چهارراه قراردارند. مجتمع مسکونی-تجاری کوه نور در این چهارراه واقع شده است.
مدرسه علوم نانو و فیزیک IPM دیگر مکان مهم در محدوده چهارراه کامرانیه است.
بلوار اندرزگو:
بلوار اندرزگو در دهه 80 به محله فرمانیه اضافه شد. این بلوار با هدف کم کردن بار ترافیکی منطقه و وصل کردن خیابان فرمانیه به خیابان شریعتی با از میان برداشتن باغها و خانههای زیادی در محله فرمانیه و قیطریه در نهایت احداث و در طی چند مرحله به بهره برداری رسید. در گذر زمان بر تعداد رستورانها، کافهها، مغازه ها و فروشگاه های این بلوار افزوده شد و این بلوار که قرار بود بار ترافیکی این منطقه را کم کند خود به یکی از شلوغ ترین خیابان های تهران تبدیل شد.
ساختمان اداری و تجاری زیادی از جمله شعب بانک ها، دفاتر اسناد رسمی، ساختمان پزشکان و… در خیابان اندرزگو قرار دارند و تقریبا هر نیازی در بلوار اندرزگو برآورده میشود.
امکانات رفاهی
فرمانیه از امکانات رفاهی متنوع و لوکسی برخوردار است. این محله چند مرکز خرید برجسته دارد که عمدتاً مجموعههای مدرن با برندهای معروف هستند. برخی از مراکز خرید مهم فرمانیه عبارتند از:
مرکز خرید روشا: (سهراه عمار، تقاطع خیابان یاسر و لواسانی)؛
سانا سنتر: (بلوار اندرزگو، بین خیابان علوی و وطنپور)؛
پارک سنتر فرمانیه: (بعد از چهارراه فرمانیه، در خیابان نارنجستان هفتم)؛
مرکز خرید آرتمیس: (خیابان پاسداران، پایینتر از چهارراه فرمانیه)؛
بام برند سنتر: (فرمانیه شرقی، خیابان لواسانی روبهروی بیمارستان فرمانیه)؛
مرکز خرید دریاینور: (چهارراه کامرانیه، خیابان کامرانیه جنوبی)؛
مرکز خرید فرمانیه: (فرمانیه غربی، نبش خیابان آریا).
علاوه بر این، بازار روز میوه و ترهبار بزرگی در خیابان آقایی فرمانیه فعال است که میوه و سبزیجات تازه را عرضه میکند.
امکانات آموزشی و مدارس
از نظر آموزشی و درمانی نیز فرمانیه وضعیت خوبی دارد. در این محله چند مدرسه دولتی و غیرانتفاعی معتبر دخترانه و پسرانه وجود دارد که مدارس ایتالیایی و زبان (مثل دبیرستان پیترو دلاواله) از معروفترین آنهاست.
مراکز درمانی و بهداشتی محله فرمانیه
محله فرمانیه دارای یک بیمارستان با نام بیمارستان فرمانیه است. این بیمارستان خصوصی است و در انتهای خیابان لواسانی (فرمانیه) و قبل از چهار راه فرمانیه در ضلع جنوبی خیابان واقع شده است.
دیگر مراکز درمانی و بهداشتی فرمانیه:
- ساختمان پزشکان 222 فرمانیه: فرمانیه، خ لواسانی نرسیده به چهارراه فرمانیه
- ساختمان پزشکان پلاتزو : فرمانیه خ لواسانی، بین لادن و پاسداران
- مرکز پزشکی شمس مشرق: فرمانیه، دیباجی شمالی، شهید دکتر شکری
- پایگاه سلامت دزاشیب: خیابان لواسانی بین خ وطن پور و خ آقایی
مراکز تفریحی و بوستان ها
در زمینه فضای سبز و تفریح نیز فرمانیه چند بوستان محلی کوچک دارد؛ از جمله بوستان مهر، بوستان مینا، پارک سنبل و بوستان امام علی. این پارکهای کوچک زیبا برای پیادهروی و ورزشهای سبک مناسباند، اگرچه فرمانیه بوستان بزرگ در حد شهرهای دیگر ندارد. مجموعههای ورزشی خصوصی نیز شامل باشگاههای بدنسازی و استخرهای مختص آقایان و بانوان هستند.
باغ سفارت ایتالیا
در میان املاک و اراضی خریداری شده توسط میرزا فرمانفرما باغ عمارت باشکوهی وجود داشت که از نظر معماری بسیار زیبا و منحصر به فرد بود. بعد از آنکه فرمانفرما اموال خود را بین فرزندان خود تقسیم کرد این باغ عمارت را به فرزند ارشد خود به نام فیروز بخشید. فیروز هم پس از مدتی این باغ عمارت را به به سفارت ایتالیا فروخت. از آن زمان به بعد هم این باغ در اختیار سفارت ایتالیا قرار گرفت و تا امروز هم در مالکیت سفارت ایتالیا مانده است. با خرید باغ توسط سفارت ایتالیا، بر تعداد ایتالیاییها در فرمانیه افزوده شد و بعد از آن تصمیم به ساخت مدرسهای با نام پیترو دلاواله در روبروی سفارت، برای تحصیل دانش آموزان ایتالیایی گرفتند. هرچند که این باغ و عمارت آن در فهرست میراث ملی ایران به ثبت رسیده است، اما امکان بازدید از آن وجود ندارد.
دیگر مراکز تفریحی و ورزشی:
- باشگاه بانک مسکن (پردیس فرمانیه): فرمانیه بعد از چهارراه کامرانیه
- باشگاه دیباجی: دیباجی شمالی نرسیده به بزرگراه صدر
- استخر آفتاب: لواسانی غربی روبهروی خیابان صالحی
- باشگاه تشریفات فرمانیه: فرمانیه شرقی قبل از چهارراه پاسداران
- باشگاه پذیرایی بانک ملت: چهارراه فرمانیه خ پاسداران خ نوریان
- باشگاه ورزشی R8: فرمانیه غربی، سه راه عمار مجتمع تجاری روشا
- باشگاه اکستریم: فرمانیه غربی نرسیده به چهارراه کامرانیه، نبش خیابان صالحی (آقایان) – اندرزگو نبش خیابان صالحی (بانوان)
مساجد و مراکز مذهبی
مساجد و مراکز مذهبی زیادی هم در محله فرمانیه وجود ندارد، اما با این حال تعدادی که نیاز ساکنان را برطرف کنند وجود دارد. در ادامه به برخی از مراکز مذهبی این محله اشاره میکنیم:
- مسجد الرضا (ع): تهران، فرمانیه، بزرگراه صدر، خ دیباجی شمالی، نبش خ بهار
- مسجد محمد رسول اله : فرمانیه غربی خیابان صادقی
- مسجد الائمه: بلوار اندرزگو خ سلیمی، دربندسری
- مسجد امین اله: فرمانیه غربی، نبش خیابان صادقی
ادارات و مراکز دولتی مهم :
- دانشگاه صنایع و معادن ایران
- کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران
- اداره راه و شهرسازی شهرستان شمیرانات
- سازمان بنادر و دریانوردی جمهوری اسلامی ایران
- هلال احمر شمیرانات
- پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی
سفارت خانه ها:
- سفارت ایتالیا: تهران، فرمانیه، خ. نارنجستان هفتم، خ. فرمانیه، خ. رحیمی
- سفارت نروژ: تهران، فرمانیه، خ. دیباجی شمالی، خ. یاس
- سفرات سوئد: چهارراه فرمانیه، خیابان بوستان
- سفارت عربستان سعودی: چهارراه فرمانیه، خیابان بوستان، خ نیلوفر
- سفارت کرواسی: فرمانیه غربی بعد از سراه عمار
- سفارت هند: فرمانیه خیابان سنبل
- سفارت ترکمنستان: فرمانیه غربی، خ براتی
کافهها و رستورانهای معروف
فرمانیه علاوه بر امکانات رفاهی، شبکه وسیعی از کافهها و رستورانهای مشهور و شیک دارد که مورد توجه جوانان و اهالی پولدار است. از معروفترین این کافهها و رستورانها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
کافه ساعدینیا : شعبه فرمانیهی این کافه-بیکری در تابستان ۱۴۰۲ افتتاح شده و فضای بزرگی با دو بخش مجزا (کافه و فروشگاه سوغات) دارد. دکور داخلی آن لوکس و مدرن است، با میز و صندلی چوبی و نورپردازی ملایم. منوی ساعدینیا شامل انواع قهوههای تخصصی، دمنوشهای گیاهی، موکتلها و نوشیدنیهای خلاقانه مثل «ماچا نارگیل» و «سوهاننوش» است. همچنین شیرینی، کروسان و کوکیهای متنوعی در کنار قهوه سرو میشود. مشتریان به کیفیت بالا و محیط شیک این کافه-فروشگاه امتیاز دادهاند. فروشگاه کنار کافه انواع سوغات سنتی (سوهان و گز) دارد.
کافه لمیز (شعبه فرمانیه): این کافه زنجیرهای مکانی مدرن دارد و بهویژه در ارائه قهوههای تخصصی و شکلاتهای داغ معروف است. فضایی روشن، دیزاین امروزی و نشیمن راحت از ویژگیهای لامیز است. (طبق اطلاعات شعبه، آدرس آن روبروی بیمارستان فرمانیه در مجتمع بام برند سنتر قرار دارد. )
رستوران میخوش (شعبه اندرزگو – فرمانیه): میخوش بهعنوان کافهـرستورانی مدرن و شیک شناخته میشود که انواع غذاهای فستفودی و پیتزاهای با کیفیت بالا را ارائه میکند. دکوراسیون رستوران بسیار امروزی است و فضا آرام و بزرگ است. منوی این رستوران شامل انواع پیتزا، ساندویچ و غذاهای فستفودی است که توسط آشپزان حرفهای تهیه میشوند. به گفتهی فعالان ملکی، فضای شیک و کارکنان حرفهای میخوش آن را به انتخاب محبوبی برای علاقهمندان به غذای مدرن بدل کرده است.
اینگونه کافهها و رستورانها شبهای فرمانیه را زنده نگه میدارند و پاتوقهای محبوبی برای گذران اوقات فراغت ساکنان ثروتمند محله بهشمار میروند. عمده کافهها و رستورانها در بلوار اندرزگو و خیابان لواسانی (فرمانیه شرقی) متمرکز هستند.
زندگی در محله فرمانیه
محله فرمانیه جزو محلههای خوب برای سکونت در تهران به حساب میآید. هرچند فرمانیه به لحاظ شهرسازی مانند دیگر محلههای شمیران دارای بافت قدیمی است و در بعضی از قسمتهای آن کوچه و خیابانهای کم عرض دیده میشود، اما در سال های اخیر تغییراتی در نظم خیابانی آن داده شده است. فرمانیه محله خوش آب و هوایی است که کوچه و خیابان های مشجر و پردار و درختی دارد. اکثر خیابانهای فرعی فرمانیه به دور از هیاهو و شلوغی شهر غرق در آرامش و آسایش است که میتواند گزینه ایده آلی برای سکونت هر شهروندی باشد. محله فرمانیه دارای امکانات رفاهی مناسبی است و از نظر امنیت در سطح خوبی قرار دارد. از این رو افراد ثروتمند و مشهور زیادی در این محله زندگی میکنند. خرید خانه در فرمانیه علاوه بر نکات مثبت نیازمند پول زیادی است. قیمت خرید آپارتمان در فرمانیه به دلایلی که گفته شد بسیار بالا است.
بازار مسکن در فرمانیه
فرمانیه از گرانترین بازارهای مسکن تهران محسوب میشود. قیمت مسکن در این محله طی سالهای اخیر در سطح بالایی باقی مانده و کاهش حجم معاملات تأثیر چندانی بر آن نداشته است. به گزارش منابع رسمی، هر مترمربع آپارتمان نوساز در فرمانیه تا حدود ۴۲۰ میلیون تومان قیمتگذاری میشود. به عبارت دیگر، متوسط قیمت مسکن در آبان ۱۴۰۴ حدوداً ۲۵۸٫۹ میلیون تومان برآورد شده است، در حالی که واحدهای لوکس و تازهساز قیمت هر متر تا ۳۰۰–۴۰۰ میلیون تومان هم میرسند. پلتفرمهای ملکی گزارش میدهند دامنه قیمت خرید آپارتمان در فرمانیه از حدود ۱۰۰ میلیون تومان تا حدود ۴۰۰ میلیون تومان برای هر مترمربع متغیر است.
در بخش خرید و فروش، مناطق جنوب و غرب فرمانیه (نزدیک بزرگراه صدر و اندرزگو) معمولاً جزو گرانترین نقاط بهشمار میآیند، زیرا برجها و پروژههای نوساز بیشتری در آنجا ساخته شده است. متوسط قیمت زمین و آپارتمان در فرمانیه بهطور کلی از میانگین منطقه ۱ تهران بسیار بالاتر است و این محله بهدلیل موقعیت ممتاز و امکانات رفاهیاش، عمدتاً خریداران سرمایهای (نه مصرفی) دارد. به گزارش اقتصادآنلاین، بسیاری از متقاضیان در فرمانیه صرفاً با هدف حفظ سرمایه اقدام به خرید میکنند.
از سوی دیگر، بازار اجاره و رهن در فرمانیه نیز کاملاً گران است. برای مثال، آگهیهای رهن و اجاره آپارتمان نشان میدهد یک واحد ۱۱۵ متری سهخوابه در فرمانیه با ودیعه حدود ۱٫۲ میلیارد تومان و اجاره ماهانه ۵۵ میلیون تومان عرضه شده است. در برخی موارد بزرگتر، مانند یک آپارتمان ۲۵۰ مترمربعی، مبلغ ودیعه تا ۷٫۶ میلیارد تومان بوده و این واحد با «رهن کامل» (بدون اجاره ماهانه) ارائه شده است. به طور کلی، رهن و اجاره آپارتمان در فرمانیه برای مستأجران نیازمند بودجه بسیار بالاست و حتی رهن و اجاره خانه در فرمانیه (مانند ویلا یا خانه مستقل) نیز ارقام چند میلیارد تومانی را شامل میشود. این اوضاع باعث شده بیشتر اجارهنشینها به محلههای کمهزینهتر منطقه ۱ مهاجرت کنند و فرمانیه بیشتر محلی برای سرمایهگذاری خرید مسکونی باشد.
| معرفی محلههای دیگر: |
برج های مسکونی فرمانیه:
فرمانیه دارای مجتمع ها و برج های مسکونی زیادی است. این مجتمع های لوکس دارای امکانات رفاهی درحد یک هتل هستند. از معروفترین آنها میتوان به موارد زیر اشاره کرد.
- برج آسمان
- برج های دوقلوی فرمان
- برج کوه نور
- برج رنبق
- برج نگین فرمانیه
برج روما رزیدنس که به برج رولکس فرمانیه (به دلیل وجود فروشگاه رولکس در محوطه برج) نیز معروف است در خیابان کامرانیه (شهید بازدار) واقع شده است.
مختصری درباره محله فرمانیه
- موقعیت: شمال تهران، منطقه ۱
- محلههای اطراف: اقدسیه، نیاوران، آجودانیه، دزاشیب، قیطریه، چیذر ،پاسداران، رستم آباد، اختیاریه
- دسترسی: خوب
- سطح قیمت: بسیار بالا
- امکانات رفاهی: خوب
- وضعیت ترافیک: نسبتا شلوغ
- ایستگاه مترو: ندارد
- نزدیک ترین ایستگاه مترو: اقدسیه، نوبنیاد، تجریش، قیطریه
منبع عکس: توسط آنه ماری شوارتسنباخ – https://www.helveticarchives.ch/detail.aspx?ID=159898، مالکیت عمومی، پیوند
