انرژی‌های طبیعی و استفادۀ بهینه از آن‌ها برای جوامع امروزی که با مشکلات زیادی رو به رو هستند یک مزیت و برتری محسوب می‌شود. مشکلاتی از قبیل افزایش جمعیت، افزایش تقاضا برای الکتریسیته و کم شدن منابع فسیلی اکثر کشورها را به استفاده از انرژی‌هایی مانند انرژی خورشیدی در قالب راه‌اندازی نیروگاه خورشیدی خانگی برای تولید برق سوق داده است.
برای اینکه بتوان از این انرژی به درستی استفاده کرد باید راهی یافت که این انرژی با هزینۀ کم جمع‌آوری شده و به انرژی الکتریکی تبدیل شود. واقعیت این است که منابع فسیلی در بعضی موارد برای محیط زیست مضر هستند و همچنین این ذخایر پاسخگوی نسل‌های بعدی برای تأمین الکتریسیته نخواهند بود.
در بسیاری از کشورها استفاده از این منبع عظیم انرژی نه تنها در شرکت‌ها و سازمان‌های بزرگ رواج پیدا کرده است بلکه به سطح خانه‌ها رسیده و امروزه شاهد وجود این نیروگاه‌ها در پشت‌بام اکثر خانه‌ها در این کشورها هستیم.
چرا باید از نیروگاه خورشیدی خانگی استفاده کنیم؟
علاوه بر دلایلی که قبلا ذکر کردیم بزرگ‌ترین دلیلی که می‌توان برای استفاده از نیروگاه خورشیدی خانگی بیان کرد این است که استفاده نکردن از آن واقعا اسراف است. مخصوصا در کشور ما که نسبت به خیلی از مناطق کرۀ زمین که نور خورشید را به میزان خیلی کمی دریافت می‌کنند باید به استفاده از این منبع بیشتر توجه کرد.
بیشتر کشورهای خارجی و شرکت‌های بزرگی مانند گوگل برای تامین بخشی از برق مصرفی خود از این انرژی گران‌بها استفاده می‌کنند. بنابراین جایز نیست که در کشور خودمان که شرایط بسیار خوبی از نظر تابش نور را دارد از استفاده از این موهبت غافل شویم.
همچنین این حوزه می‌تواند با تعیین سیاست‌های درست و سرمایه‌گذاری‌های مناسب به یک حوزۀ اشتغال برای جوانان تبدیل شود.
|
در همین رابطه بخوانید: |
مزایای استفاده از نیروگاه خورشیدی خانگی و صنعتی
فراوانی و سهولت دسترسی به انرژی خورشیدی
در کشور ما نیز استفاده از نیروگاه خورشیدی کم و بیش در کارخانه‌ها و سازمان‌ها مورد استقبال قرار گرفته است. طبق نظر مدیران ارشد صنعت برق، ایران به دلیل اینکه در موقعیت مناسبی از تابش خورشید قرار گرفته است می‌توان به راحتی از این انرژی برای راه‌اندازی نیروگاه خورشیدی استفاده کرد. زیرا تابش نور خورشید در ایران بسیار ملایم و مناسب است و نیروگاه خورشیدی برخلاف دید عامه در تابش‌های خیلی قوی راندمان خوبی ندارد.
کسب درآمد با نصب نیروگاه خورشیدی خانگی
یکی از مزایای استفاده از نیروگاه خورشیدی خانگی این است که مردم با نصب و راه‌اندازی این سیستم می‌توانند هم برق موردنیاز خود را تامین کنند هم می‌توانند مازاد آن را به وزارت نیرو بفروشند. یعنی با یک‌بار هزینه کردن می‌توان در دراز مدت به درآمدزایی هم فکر کرد. البته باید این نکته را ذکر کرد که نصب نیروگاه خورشیدی خانگی در کوتاه مدت مقرون به صرفه نخواهد بود.
پاک بودن انرژی خورشیدی
یکی دیگر از مزیت‌های استفاده از نیروگاه‌های خورشیدی برای تولید برق این است که انرژی خورشید هم یک منبع تجدیدپذیر است و هم آلودگی ایجاد نمی‌کند. این موضوع بسیار حائز اهمیت است چون در حال حاضر برای تامین برق کشور از سوخت‌های فسیلی و یا از انرژی آب استفاده می‌شود. استفاده از انرژی آب نیز باعث هدر رفتن آن می‌شود.
|
در همین رابطه بخوانید: |
شرایط اقلیمی مناسب برای تأسیس نیروگاه خورشیدی
در کشور ما به دلیل اینکه تقریبا ۳۰۰ روز از سال هوا در اکثر نقاط کشور آفتابی است و همچنین اراضی در دسترس برای احداث نیروگاه خورشیدی زیاد است، می‌توان به راحتی بر روی این انرژی خدادادی سرمایه‌گذاری کرد. حتی می‌توان به دلیل اینکه کشورهای همجوار کشور نیازمند برق هستند برق تولیدی را به آن‌ها صادر کرد و به اقتصاد کشور کمک کرد.
نزدیکی مکان نیروگاه خورشیدی خانگی به محل مصرف
از مزایای دیگر نیروگاه خورشیدی خانگی این است که محل تولید و مصرف نیروی برق تولید شده نزدیک است و هزینۀ انتقال آن و اتلاف انرژی خیلی کم است. زیرا تجهیزات شبکه‌ای برای انتقال بسیار کمتر مورد استفاده قرار می‌گیرد. می‌توان از پشت بام منزل برای نصب پنل‌های خورشیدی استفاده کرد.
|
نیروگاه خورشیدی به سیستمی اطلاق می‌شود که با استفاده از پنل‌های خورشیدی که از جنس مواد نیمه هادی هستند انرژی خورشید را دریافت می‌کند و آن را به الکتریسیته تبدیل می‌کند. |
طول عمر نسبتا بالای نیروگاه خورشیدی
نکتۀ مهمی که در تاسیس نیروگاه خورشیدی باید به آن توجه کرد این است که زیرساخت این نیروگاه‌ها سالیان سال و حدودا ۴۰ تا ۵۰ سال می‌توانند دوام بیاورند. بنابراین با اینکه امکان دارد در دراز مدت از تکنولوژی‌های جدید‌تری در پنل‌ها استفاده شود اما این زیرساخت‌ها هستند که مهم‌اند.
معایب استفاده از نیروگاه خورشیدی خانگی
پر هزینه بودن جمع‌آوری و ذخیره انرژی نیروگاه خورشیدی
اگرچه انرژی خورشید زیاد و در همه جا در دسترس است اما جمع‌آوری و استفاده از آن کمی با چالش همراه است. مخصوصا در زمستان این مسئله بیش از پیش محسوس است. میزان تابش در زمستان به مراتب پایین‌تر از فصول دیگر خواهد بود و این مسئله باعث کاهش میزان انرژی تولید شده توسط این نیروگاه‌ها می‌شود. این کاهش انرژی باعث می‌شود برای تامین برق مورد نیاز از منابع دیگر هم کمک بگیریم.
|
میزان تابش در زمستان به مراتب پایین‌تر از فصول دیگر خواهد بود و این مسئله باعث کاهش میزان انرژی تولید شده توسط نیروگاه خورشیدی می‌شود. این کاهش انرژی باعث می‌شود برای تامین برق مورد نیاز از منابع دیگر هم کمک بگیریم. |
نیاز به محل مناسب برای احداث نیروگاه خورشیدی
برای راه‌اندازی نیروگاه خورشیدی در سطح کلان و همچنین در سطح خانگی باید مکان مناسب برای آن از پیش مشخص باشد. ممکن است به دلیل شرایطی مانند آپارتمان‌نشینی یا نورگیر نبودن محل سکونت عملا نتوان از این سیستم‌ها بهره‌برداری لازم را انجام داد. همچنین در سطح کلان با اینکه مناطق غیرقابل کشت بسیاری وجود دارد اما در مناطقی که میزان تابش کم باشد احداث نیروگاه خورشیدی چندان مقرون به صرفه به نظر نمی‌رسد.
نیاز به تعویض زاویۀ پنل‌های نیروگاه خورشیدی در طول روز
پنل‌های این نیروگاه‌ها در صورتی بازدهی بالایی دارند که تابش نور به صورت مستقیم باشد. به دلیل تغییر زاویه تابش در طول روز نیاز است که به نحوی این زاویه را تنظیم نمود. البته باید اظهار داشت که مقدار جریانی که تولید می‌شود بستگی به کیفیت ساخت مواد استفاده شده برای پنل‌ها هم بستگی دارد.
|
در همین رابطه بخوانید: |
هزینه و درآمد احداث نیروگاه خورشیدی خانگی
برای احداث یک نیروگاه خورشیدی خانگی تجهیزاتی مورد نیاز است مانند پنل خورشیدی، پایه‌ها، مبدل، تجهیزات شبکه‌ای و کنتور دو طرفه. این تجهیزات ممکن است تولید داخل بوده یا از کشورهای دیگر وارد شوند که با توجه به نوسانات ارزی ممکن است هزینه‌های متغیری داشته باشند.
برای محاسبه درآمد حاصل از نیروگاه خورشیدی خانگی باید به محل نصب و جغرافیای این محل توجه کرد. زیرا متوسط تابش نور بر روی پنل‌ها بر میزان انرژی تولید شدۀ آن تاثیر گذار خواهد بود.
درآمدی ماهیانه‌ای که می‌توان از یک نیروگاه خورشیدی خانگی ۱۰ کیلوواتی انتظار داشت حدودا ۱۲۵۰۰۰۰ تومان است. البته این رقم ممکن است در جاهای مختلف کشور که میزان تابش نور خورشید متفاوتی دارند متغیر باشد.
نیروگاه‌های ۱۰ کیلوواتی به عنوان نیروگاه خورشیدی در مقیاس کوچک در نظر گرفته می‌شوند و نسبت به هزینه‌ای که برای راه‌اندازی آن‌ها صرف می‌شود درآمد خوبی دارند.
وزارت نیرو در ایران متعهد شده است که در صورتی که احداث و راه‌اندازی نیروگاه خورشیدی برای مصرف خانگی باشد، مازاد آن را از افراد خریداری کند. قیمتی که وزارت نیرو برای تولید هر کیلو بایت انرژی تولید شده با استفاده از سیستم‌های این نیروگاه‌ها مشخص کرده است حدود ۸۰۰ تومان است. طبق برآوردهای انجام شده معمولا سرمایۀ اولیه فرد در طی مدت ۳ الی ۴ سال به او باز خواهد گشت.
با توجه به اینکه برنامه‌هایی برای واگذاری برق کشور به بخش خصوصی مطرح شده است امکان گران شدن آن زیاد است. همچنین کاهش قیمت تجهیزات و پنل‌های نیروگاه خورشیدی در چند سال اخیر نسبت به ابتدای امر چشمگیر است. پس می‌توان با سرمایه‌گذاری درست و بهینه به فکر احداث این نیروگاه‌های خورشیدی باشیم.
حتی برای سرمایه‌گذاران نیز سرمایه‌گذاری روی این سیستم‌ها می‌تواند بسیار سودآور باشد و با توجه به اینکه سرمایه‌گذاری در بازارهای کنونی در عرصه‌های دیگر بسیار ریسک بالایی دارد توجه به این حوزه افزایش پیدا کرده است.
|
وزارت نیرو به مدت ۲۰ سال مازاد برق تولیدی از نیروگاه خورشیدی خانگی خریداری می‌کند. |
جمع‌بندی
با توجه به مطالبی که ذکر شد در کل می‌توان گفت استفاده از نیروگاه خورشیدی در پشت‌بام خانه‌ها می‌تواند در دراز مدت بسیار مفید و حتی سودآور باشد. در حقیقت مزایایی که این سیستم دارد بر معایب آن می‌چربد و می‌توان به صورت خلاصه این مزایا و معایب را به شکل زیر در نظر گرفت:
مزایا:
- استفاده از انرژی پاک و تجدیدپذیر
- فراوانی منبع انرژی
- کاهش در هزینه برق
- امکان استفاده در مصارف مختلف
- عدم ایجاد آلودگی صوتی و محیطی
- وجود تسهیلات از طرف دولت
- تعمیر و نگهداری آسان
- بازگشت سرمایه در کوتاه مدت
- تضمین خرید برق از سوی وزارت نیرو به مدت 20 سال
معایب:
- هزینه بالای جمع‌آوری و استفاده
- نیاز به فضای کافی برای زیرساخت
- نیاز به مکانیزمی برای تغییر زاویۀ پنل خورشیدی
